رئیس هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس؛ حامی اهدای عضو
دیدگاه نیوز / این بار دیگر ما در ایستگاه‌های قطار منتظر نخواهیم بود، ما در خود قطار هستیم و مسیر داستان را با مفهومی اعجاب انگیز طی می‌کنیم.
“برف‌شکن” ساخته‌ی بونگ جون هو (از به‌نام ترین و بهترین کارگردانان قاره آسیا و جهان) قطار خود ساخته ی او است و اکنون سوار بر قطار خروشان‌اش، روایتی از یک جامعه را قدم به قدم پیش می‌رویم. بونگ جون هو نیز از رسته کارگردانان آسیایی می‌باشد که اسم و رسمش در کل جهان پیچیده است. کارگردانی که فیلمش به اسم “اَنگل” (Parasite) غوغایی در جشنواره کن به پا کرد و جایزه نخل طلایی این جشنواره را به خود اختصاص داد، آیا فیلم “برف‌شکن” نیز موفقیتی دیگر برای او، قبل از “انگل” به حساب می‌آمد؟
وقتی به تماشای فیلم “برف شکن” نشستم، با توجه به نمرات خوبی که کسب کرده بود، انتظارم تنها یک فیلم خوش‌ساخت و به یاد ماندنی در زیر ژانر بقا و ترسناک بود ولی از همان لحظه که نام بونگ جون هو را در قامت کارگردان این اثر دیدم، نظرم به یک فیلم بقا محور با جریان خاص او تغییر جهت داد. می‌دانستم باید به این کارگردان اطمینان کنم و او را نقطه اتکایی برای فیلم به حساب بیاورم ولی نگران ژانر و منطقه‌ای بودم که بونگ جون هو در آن پا گذاشته بود. ژانری نخ نما و در عین حال بسیار دوست داشتنی به نام بقا و تلاش برای زنده ماندن در آخرالزمان. برایم جای سوال بود که چگونه کارگردان می‌خواهد امضای کاری خود را بر فیلمی با این ژانر بزند و حکم کلیشه و تکرار کورکورانه را از اثر خود برهاند.
اول باید سنگ‌هایم را با این ژانر وا بِکَنم. ایده‌ای خلاقانه با الگویی پوچ و استمراری بی هدف به دنبال آن که توسط کارگردانان حال حاضر هالیوود بسیار مشهود و چشم نواز است! آن ایده را آخرالزمان می‌نامم و دلخوری‌ام از عدم تفکر مناسب و داشتن نگاهی سطحی به این مقوله است. کارگردانان این سبک در همان قدم اول اثر خود را با انتخاب این ژانر، موفقیت آمیز می‌پندارند و در وهله دوم شکستی عظیم دچار می‌شوند. شاید در فروش، حرفی برای گفتن داشته باشند ولی در یاد دوستداران سینما و دنبال کنندگان همیشگی هنر هفتم، جایی جز در تار عنکبوت بسته‌ترین بخش‌های ذهن آنان به خود اختصاص نمی‌دهند. بله این نهایت موفقیت این گونه از فیلم‌ها می‌باشد و دریغ از اصلاح این رویه.
البته هنوز هم کارگردانان خوش ذوقی هستند که با بهره بردن از این ژانر و ترکیب آن با شیوه کاری به خصوص خود، موفقیت‌های نسبی کسب کرده باشند ولی تعداد آنها نیز همانند فیلم‌های ثمربخش این ژانر، انگشت شمار است. ادگار رایت انگلیسی را در فیلم “شاون می‌میرد” می‌توانیم مثال بزنیم که با ذوق و غریزه درونی خود به موسیقی و نوع خاص فیلم‌هایش، چه فیلم خوش ساخت و با ابتکاری در جهت مثبت ساخت.
همچنین می‌توان به فیلم “قطاری به بوسان” ساخته هموطن بونگ جون هو، به اسم یئون سانگ هو اشاره کنم که با بهره بردن از نقاط قوت شیوه خاص هالیوودی و ترکیب آن با قدرت کارگردانی شرق آسیایی اش، اثری به یاد ماندنی را به بیننده تقدیم کند و لحظات دلهره آور و نابی را برای بینندگان و دوستداران این ژانر رقم بزند. بهره گیری زیرکانه او از روابط پدر و دختری که حکم هست و نیست پدر را دارد و اشارات او به زوجی که جدیدا به تعداد خانواده کوچکشان اضافه می‌شد، از نمونه قواعدی است که یئون سانگ هو در فیلمش رعایت کرده است و داستان سُرایی را در محور بقا طی می‌کند. او نیز صراحتا همانند هموطن کره‌ای خود، بونگ جون هو، راز موفقیت را در قطاری در حال حرکت می‌بیند! ولی با یک تفاوت، قطار برف شکن بونگ جون هو در مسیرش با قدرت بیشتری می‌تازد و همانند قطاری سریع السیر در برف می رقصد و شاید به نوعی منبع الهام همتای کره‌ای خود نیز باشد.
بونگ جون هو در “برف شکن” سخنی بلند پروازانه‌تر از یک اثر آخرالزمانی را در سَر می‌پروراند. تشبیهات و استعاره‌های گوناگونی که در ثانیه به ثانیه‌ی فیلم کار گذاشته شده است، به صداقت نوشته تکیه می‌کند. کارگردان در اثرش، “برف شکن”، اوج هنر خود را با نمادگرایی هنرمندانه‌اش به تصویر می‌کشد و بیننده را در اثری درام با طعم بقا و شوق و جنگیدن برای زندگی همراه می‌کند. اگر بخواهم صادقانه نظر خود را در باب “برف شکن” و شیوه روایت او بدهم، باید به شاهکار سینما یعنی “دیوانه از قفس پرید” (One Flew Over the Cuckoo’s Nest) ساخته میلُس فُرمن (Milos Forman) اشاره کنم.
اثری که اسطوره نمادگرایی سینما و قواعد سمبلیک در بیان روایت و داستان است. قطعا “برف شکن” جایزِ مقایسه با اثری چون “دیوانه از قفس پرید” نمی‌باشد ولی می‌توان او را از پیروان این سبک و سیاق دانست که بونگ جون هو در فیلمش، از آن بهره برده است. کارگردان در تبدیل کردن تمامی کارکترها و اشیا و تکه تکه‌های دنیای اثرش به نمادی حقیقی و مفهومی قابل درک، کوتاهی نمی‌کند که در ادامه بیشتر به آن می‌پردازیم.
در دید اولیه باید “برف شکن” را اثری پسا آخرالزمانی و بقا و وارسته از دنیایی مشابه رقیبانش بدانیم ولی باید بگویم این دید بسیار اشتباه و نادرست است. “برف شکن” فیلمی درام با موضوعی بنیادین و چاشنی‌ای خوش مزه از تیره و تبار بقا است. در سکانس به سکانس فیلم به ارجاعات اثر به دنیایی مشخص که همه‌ی انسان‌ها با آن در تعامل هستند، مشاهده می‌کنیم. اکنون به سراغ ارجاعات کارگردان در اثرش می‌رویم. مهمترین عامل و اساسی‌ترین مورد، به جهان و اتمسفر فیلم برمی‌گردد که اصولا کارگردان باید در نگاه اول، سرنخ‌هایی از دنیای اثرش را به مخاطب بدهد.
طبق گفته‌های مقدمه فیلم، سرزمین انسان‌ها نابود شده است و اکنون تنها گروهی که به حیات خود ادامه می‌دهند، از ساکنان قطاری هستند که در برف و یک مسیر از پیش مشخص شده، زندگی می‌کنند. کره زمین و همراه آن زندگی، از زبان فیلم نابود شده است ولی دروغی (دروغی مصلحتی توسط کارگردان) بیش نمی‌باشد! جهان فیلم درون قطاری که تنها نمونه‌ای از انسان‌ها در آن زندگی می‌کنند، روایت می‌شود. قطار در اثر بونگ جون هو نمادی از جامعه‌ای متشکل از انواع و اقسام انسان‌ها و دین‌ها و ملیت‌ها است. جامعه ای که به نوعی می‌توان آن را یک جامعه جهانی نامید و قطار همان نقش سرپناه و به بیان بهتر، نقش کره خاکی را بازی می‌کند. خب اولین پارامتری که با نام جامعه و جهان و از این قبیل کلمات به ذهن یک شخص خطور می‌کند؛ نمایش یک انسانی قدرتمند و تواناتر از دیگران است که با بیانی واضح‌تر منظور، فردی در راس هرم زنجیری که پایان آن تا فرسنگ‌ها ادامه دارد، می‌باشد.
کسی که به مانند پادشاهی بر دیگران حکومت می‌کند که با دیدن اولین سکانس‌های فیلم به این موضوع پی می‌بریم که یک نظام و دولتی با قواعد دیکتاتوری و سلطه طلبانه به کار خود، زیر نظر فردی به اسم ویلفورد ادامه می‌دهد. ویلفورد نقش دیکتاتور داستان و رهبر جامعه جهانی قطار مانند ما را بازی می‌کند و مردمانی که در آخرین واگن قطار، در بدترین شرایط به زندگی خودشان ادامه می‌دهند، معادل انسان‌هایی بی‌چیز و سرکوب شده توسط مافوقان خود معنا می‌شوند و نمودی از بدبختی و زندگی محکوم به شکست را به تصویر می‌کشند.
تدبیر بونگ جون هو فقط در خلق دو قطب سیاه و سفید خلاصه نمی‌شود و او با وسواسی مثال زدنی به سراغ خلق تک تک اعضا و نقوش این جامعه می‌پردازد و قطعا در جریان فیلم به قدرت نمادگرایی او به مواردی مشابه حقیقی پی می‌برید و از تصویر کشیدن اختلاف طبقاتی و بیانی نمادین به طبقه‌های متقاوت جامعه و ارتباط آنها به هم، متعجب خواهید شد.
او در “برف شکن” صرفا به بیان نمونه‌ای از جامعه اکتفا نمی‌کند و با زبان بی‌زبانی به نکوهش و ملامت این نوع گونه جوامع می‌پردازد و تعریف چگونگی سیستم را به “چه” بودن آن ترجیح می‌دهد و سخنانش را در بی‌پردگی عام، به خورد مخاطب خاص خود داده و با ذهن آنان بازی می‌کند. “برف شکن” قیامی از یک اصل است. قیامی که از یک نهضت و جنبش نشات می‌گیرد و با سرعتی بیشتر از سرعت قطار سریع السیر داستان به راه خود ادامه می‌دهد. قیامی همچون قیام سوسیالیستی کارگران انقلابی با نامی آشنا به اسم کمونیسم که منبع الهام بونگ جون هو در این فیلم معنا می‌شود.
معنایی شگرف در قابی محدود و جهانی خود ساخته. کارگردان در مرثیه داستانی خود نگاهی عظیم به قواعدی از جنبش‌ها و نهضت‌ها کرده است و در جای جای فیلم اشارات مستقیم و غیر مستقیم تامل برانگیزی را به مخاطب ارائه داده است. “برف شکن” همانند جنبشی آنارشیسم و درون مایه‌ای از کمونیسم و با مرکزِ هدفی سوسیالیسم و مبارزه با کاپیتالیسم و سرمایه داری، به میدان هنر هفتم پا می‌گذارد. حتما پیش خود می‌گویید مگر امکان دارد که فیلمی با محوریت بقا و شیوه ای نوین که به دست بونگ جون هو کلیک خورده است، به این مرموزی و دشواری و تکلف در بیان و روایت باشد؟ جوابم را در نامه‌ای مهر و موم شده، پیشتر داده‌ام ولی اکنون باز هم مهر نامه را باز کرده و آن را بازگو می‌کنم.
بله، “برف شکن” در درون خود همچون جنبشی بنیادین از چندین و چند نهضت و اصول و فرقه، در قالب قطاری در دنیایی نابود شده بر روی ریلی که پایه‌های آن در مغز مخاطبان خاص خودش است، به مسیر خود ادامه می‌دهد. مسیر او در حین حرکت در بعضی از مواقع متزلزل می‌شود و از ثبات همیشگی خود عقب می‌افتد ولی بار دیگر به خود می‌آید و مسیر اصلی‌اش را طی می‌کند. همچنین اگر بخواهم ساده‌تر به بیان تک تک جنبش‌های نام برده بپردازم، نیاز به مقاله‌ای جدا و با مفهومی از قواعد ساختاری آنها دارم که در قالب محتوایی دیگر در اختیارتان بگذارم ولی تا حد امکان در جریان این نقد، خلاصه آنان را بیان می‌کنم.
اگر نمی دانید که چگونه می توانید سریال ها و فیلم های دیدگاه نیوز را به صورت نیم بها دانلود کنید از طریق لینک زیر اقدام کنید:
چگونه با اینترنت نیم‌بها با هزینه‌ای نزدیک به صفر دانلود کنیم / ایرانسل، همراه اول و رایتل
برای دانلود این فیلم با ترافیک نیم بها و با زیرنویس چسبیده از طریق دکمه های زیر اقدام نمایید.
| دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید | |||||||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
سردبیر خبر روز، بیش از 16 سال است که در زمینه های تخصصی طراحی، توسعه، بهینه سازی و سئوسازی وب فعالیت می کند. وی از سال ۱۳۸۷ فعالیت خبری خود را در حوزه اخبار تکنولوژی آغاز کرده و از سال ۱۳۹۳ در حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی شروع به فعالیت مستمر خبری کرده است. وی عضو هیئت مدیره شرکت رایسام نیز می باشد.
