سرمربی فولاد خوزستان: عملکرد دروازهبان ما خیرهکننده بود
به گزارش خبرروز، کتاب دراماتوژی تئاتر نوشته ی سعیدرضا خوش شانس به تبیین دیدگاه‌های ژاک دریدا فیلسوف فرانسوی و شارح فلسفه ساختارشکنی یا دیکانستراکشن در دراماتورژی یا نمایش‌پردازی می‌پردازد. دراماتورژی که به عقیده نویسنده این کتاب اصطلاحی مناقشه‌آمیز در مطالعات تئاتر به شمار می‌رود، در بردارندۀ مهارتی است که درباره امکانات متن تئاتر یا نمایشنامه به سوی اجرا تأمل می‌کند.
خوش‌شانس، در این رساله نشان داده است که دراماتورژی یا مهارت نمایش‌پردازی که پس از دوران روشنگری به دست یکی از چهره‌های مهم عصر روشنگری قرن هجدهم به نام گوتهولت افرایم لسینگ بنا نهاده شد از مرزهای هرمنوتیک روشنگری فراتر رفته و اکنون به عنوان نوعی عمل واسازانه می‌تواند مورد توجه و تأمل قرار گیرد. بنابراین دراماتورژی سپید در واقع تبیین‌کننده نظریه‌ای است واسازی یا ساختارشکنی ژاک دریدا را به عنوان راهبردی برای داراماتورژی تئاتر به خدمت می‌گرد که او نام آن را دراماتورژی واسازانه یا دراماتورژی دیکانستراکتیوسیت گذاشته است.
در مقدمه این کتاب آمده است: «باوجود اینکه بی‌شک گسترش دراماتورژی در دو ساحت عملی و نظری امروزه آن را به یک ساحت گفتمانی تبدیل کرده است، اما کماکان یکی از عرصه‌های مناقشه‌آمیز در مباحث نظری هنرهای نمایشی و مطالعات تئاتر به شمار می‌آید. این وضعیت، عجالتاً، ضرورت تأمل درباره‌ی آن را توجیه می‌کند. وانگهی پرداختن به دراماتورژی از منظر تاریخی یا کاربردی، موضوع انبوهی از مطالعات و پژوهش‌های دانشگاهی بوده است، اما آنچه در تمام این پژوهش‌ها مغفول و کتمان‌شده مانده است، پرداختن به ماهیت و ذات دراماتورژی به‌مثابه‌ی یک پدیدار فلسفی است.»
ژاک دریدا فیلسوف برجسته فرانسوی در اواخر قرن بیستم نشان داد که تاریخ متافیزیک یا فلسفه غربی چگونه تحت تأثیر نظام معرفت‌شناختی خاصی قرار داشته است که حقیقت را در بیرون و پیرامون متن حاضر و موجود تلقی کرده است حالا آنکه به تعبیر دریدا معنا یا حقیقت نه تنها در به عنوان یک موجود حاضر که اکنون از نظرها مستور و پنهان شده است نباید تلقی شود بلکه هیچ راهی برای دست‌یابی به حقیقت وجود ندارد و حقیقت همواره غایب است. در نظر دریدا متن شکلی فرعی از زبان یا ضبط زبان گفتاری به شکل نشانه‌های قراردادی نیست بلکه متن خود هستی و رد یا نشانی از موجودات است. از این نظر متن در نگاه دریدا خود هستی و هیچ هستی‌ای خارج از متن وجود ندارد. خوش‌شانس بر اساس چنین فرضی از دوگانه میان متن یا درام و اجرا فرارفته است و تئاتر را به عنوان نوعی متن تلقی کرده است و دراماتورژی را به مثابه تأملی درباره این متن خاص تبین می‌کند.
گرماتولوژی یا نوشتارشناسی عنوان اولین کتاب ژاک دریدا، دانش یا معرفتی جدید به همین نام را تأسیس می‌کند که هستی را به عنوان متن و بودن یا وجود را به مثابه نوعی فعالیت نوشتاری تلقی می‌کند. به‌طوریکه بودن یا هستی هر موجود به معنی برجا گذاشتن عصری از موجود است و این آثار شبکه‌ای را خواهند ساخت که او آن را هستی می‌نامند. کتاب دراماتورژی سپید نوعی گراماتورژی دراماتورژی است و از این نظر نوشته شده است تا تعریفی جدید از دراماتورژی ارائه دهد.
این کتاب نشان می‌دهد که اساسا کارگردانی مولف در تئاتر یعنی سنت کارگردانی نمایشنامه که پس از دوک ساکس ماینیگن متداول شده است متاثر از نگاه دراماتورژیک یا هرمنیوتیک لسینگ است. پس دراماتورژی شکلی اشتقاقی و فرعی از کارگردانی یا اجرای متن نیست بلکه کارگردانی تئاتر در اصل متاثر از نگاهی است که بر اساس هرمنیوتیک روشنگری در تئاتر متداول شد.
این کتاب پس از تأمل درباره سرآغاز یا منشا دراماتورژی به صورت‌بندی دراماتورژی واسازانه می‌پردازد و نشان می‌دهد که واسازی دریدا که از ابتدا برای تأمل درباره نظام معرفت‌شناختی فلسفه غربی عرضه شده بود چگونه می‌تواند به کمک حل مسائل، تناقاضات، معضلات و مناقشات معرفت‌شناختی در حوزه دراماتورژی و مطالعات تئاتر بیاد.
سعیدرضا خوش‌شانس نویسنده این کتاب دانش‌آموخته ادبیات نمایشی، کارگردانی تئاتر و دکتری فلسفه هنر است و به عنوان نمایش‌نامه‌نویس، مترجم و مدرس دانشگاه در این حوزه فعالیت کرده است.
خوش‌شانس که پیشتر کتاب‌هایی مثل تئاترنویسی سپید: درآمدی بر تئاترنویسی پست‌مدرنیستی را نوشته است تا کنون موفق به دریافت جوایز معتبری از جمله ویژه هیئت داوران جشنواره نمایشنامه‌نویسان آسیا، جایزه نمایشنامه‌نویسی جشنواره تئاتر فجر و جایزه انجمن نویسندگان و منتقدان خانه تئاتر ایرانشده است.
کتاب دراماتورژی سپید در ۱۰۰۰ نسخه از سوی نشر یکشنبه منتشر شده است و با مبلغ ۷۰۰۰۰۰ ریال در کتاب‌فروشی‌های سراسر کشور در دسترس علاقه‌مندان به حوزه‌های مطالعات تئاتر، هنرهای نمایشی و فلسفه هنر قرار گرفته است.
| دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید | |||||||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
خبرنگار دیدگاه نیوز در شهر شیراز می باشد. وی مستندساز، تدوینگر و عکاس شیرازی است که فعالیت خود را از سال ۸۸ با انجمن سینما جوانان شروع کرده و ساخت مستندهای “دروازه حقیقت”، “من میخوام معتاد بشم”، “طاووس ها پرواز را نمیفهند”، “سوداگرانِ بی سودا”، “وداع”، “آبفروش” و “کتایون” را در کارنامه دارد، وی در حوزه های اجتماعی، فرهنگی، هنری و سینمایی قلم می‌زند .
دیدگاهتان را بنویسید