وجه مشترک همه غرامت‌های میلیون دلاری فوتبال ایران

از آنجا که قراردادهای فوتبالی بر اساس قوانین کشور سوییس تدوین می‌شود، در مباحث مالی همه قرارداد‌ها چه در آن نوشته شده باشد و چه نوشته نشده باشد، یک وجه مشترک دارند. اگر کارفرما دو ماه  حقوق پرداخت نکند، مربی یا بازیکن تحت قرارداد می‌تواند بعد از ارسال یک اخطار ۱۵ روزه کتبی به کارفرما، قرارداد خود را یک طرفه فسخ و بعد کل مبلغ قراردادش را در مراجع حقوقی فیفا طلب کند. به عبارت دیگر اگر یک مربی با یک باشگاه قراردادی دو ساله به ارزش یک میلیون دلار برای هر سال داشته باشد و در ابتدای قرارداد مبلغی دریافت کرده باشد و دو ماه حقوق نگرفته  باشد، می‌تواند بعد از اخطار ۱۵ روزه، قرارداد خود را یکطرفه فسخ کند و بعد  با مراجعه به کمیته وضعیت فیفا، طرح شکایت کند و کل پول دو سال خود یعنی ۲ میلیون دلار را طلب کند و بعد با حکم فیفا بگیرد. البته  آن  مربی در این بازه زمانی نباید استخدام باشگاه و یا فدراسیون دیگری هم باشد. یعنی او نمی‌تواند در یک بازه زمانی از دو کارفرما حقوق بگیرد و اگر با باشگاه دیگر قراردادی ببندد و مبلغ آن قرارداد کمتر از قرارداد قبلی‌اش باشد که فسخ کرده است، باشگاه قبلی فقط مابه‌التفاوت قرارداد جدید را تا سقف مبلغ قرارداد خودش (سالانه یک میلیون دلار)  را می‌پردازد.

فوتبال ایران دقیقا روی همین بند قراردادها سال‌های سال است که زیان‌های زیادی را متحمل شده که قصد داریم برخی از آنها را مرور کنیم. شرایطی که برای این قراردادها یکسان رخ داده اما با توجه به مبلغ و مدت قراردادها زیان‌های پرداخت شده آنها متفاوت بوده است.

ماریو بودیمیر – پرسپولیس

بودیمر از آن دسته مهاجمانی بود که کیفیت مطلوبی نداشت اما به پرسپولیس آمد و با قراردادی ۵۰۰ هزار یورویی درآمد خوبی کسب کرد و رفت. او که در سال آخر حضور برانکو در  ایران به پرسپولیس پیوست قراردادی یک سال و نیمه داشت و در نهایت بعد از یک نیم فصل حضور در پرسپولیس به خاطر اینکه مطالباتش به موقع پرداخت نشده بود، قرارداد خود را فسخ کرد و توانست حکمی معادل ۴۷۵ هزار یورو علیه پرسپولیس بابت یک سال قراردادش که مانده بود بگیرد  و در نهایت‌ هم پرسپولیسی‌ها به خاطر هزینه‌های دادرسی در دادگاه CAS و سود ۵ درصدی سالیانه چیزی حدود ۵۵۰ هزار یورو به او پرداخت کردند. نکته جالب در این میان این بود که او پیش از پیوستن به پرسپولیس قراردادی معادل ماهانه ۲۵۰۰ یورو داشت اما در پرسپولیس قراردادی ۵۰۰ هزار یورویی بسته بود.

برانکو ایوانکوویچ – پرسپولیس

یکی دیگر از پرونده‌هایی که گریبان پرسپولیس را گرفت مربطو به برانکو می‌شود. این مربی کروات در شرایطی که یک فصل دیگر با پرسپولیس قرارداد داشت، از قانون پرداخت نشدن مطلباتش استفاده کرد و توانست قرارداد خود را یک طرفه فسخ کند و در ادامه پرسپولیس را محکوم به پرداخت ۹۵۰ هزار یورو کند. نکته  پرونده برانکو در اینجاست که با توجه به قرارداد بعدی او با باشگاه الاهلی عربستان، او دیگر نوانست پول قرارداد سال بعدش را از پرسپولیس بگیرد و آن مبلغ ۹۵۰ هزار یورویی هم مربوط به  مطالبات سال قلبش بود که در پرسپولیس کار کرده بود.

وینفرد شفر – استقلال

یکی از مهم‌ترین پروده‌های استقلال در سال‌های اخیر پرونده وینفرید شفر بود که باشگاه را به پرداخت ۳۰۰ هزار دلار محکوم کرده بود. او البته از فیفا تقاضای یک میلیون و هفتصدهزار دلاری داشت که فیفا استقلال را به پرداخت ۳۰۰ هزار دلار محکوم کرده بود. البته شفر ۲۵۰ هزار دلار بابت دوران کارکردنش در سه ماه آخر طلب داشت که در نهایت ۵۵۰ هزار دلار از استقلال گرفت تا پرونده‌اش بسته شود. او هم دقیقا به خاطر پرداخت نشدن مطالباش توانست پول بیشتری از استقلال طلب کند.

 پرونده برانکو در اینجاست که با توجه به قرارداد بعدی او با باشگاه الاهلی عربستان، او دیگر نوانست پول قرارداد سال بعدش را از پرسپولیس بگیرد و آن مبلغ ۹۵۰ هزار یورویی هم مربوط به  مطالبات سال قلبش بود که در پرسپولیس کار کرده بود

کالدرون – پرسپولیس

از دیگر پرونده‌های عجیب مربوط به باشگاه پرسپولیس پرونده کالدورن است. طبق قرارداد کالدرون، او پیش از پایان نیم فصل نخست (که در قرارداد پایان ماه دسامبر ۲۰۱۹ قید شده بود) باید ۳۰۰هزار دلار دریافت می‌کرد و در ادامه در آغاز نیم فصل دوم نیز ۳۰۰هزار دلار دیگر باید به او پرداخت می‌شد. در این قرارداد همچنین آمده بود مربی آرژانتینی قبل از پایان فصل ۲۰۱۹ – ۲۰۲۰ باید ۲۵۰ هزار دلار دیگر دریافت کند تا اینگونه تمام مبلغ ۸۵۰هزار دلار قراردادش را دریافت کرده باشد. 

از طرف دیگر در بندی از قرارداد کالدرون عنوان شده، اگر باشگاه پرسپولیس پیش از پایان نیم فصل (پایان سال ۲۰۱۹) با او قطع همکاری کند، فقط باید ۳۰۰هزار دلار نخست را به کالدرون پرداخت کند. در مقابل اگر به هر دلیلی باشگاه پرسپولیس نتواند ۳۰۰هزار دلار اول را پیش از پایان نیم فصل نخست (پایان سال ۲۰۱۹) پرداخت کند، کالدرون می‌تواند ضمن فسخ یک طرفه قرارداد، تمام پول قرادادش (۸۵۰هزار دلار) را طلب کند.

با این شرایط پرسپولیسی‌ها طی نیم فصل نخست در چند نوبت به کالدرون مبالغی پرداخت کردند که جمع آن به ۱۷۸هزار دلار رسید. با این حال در اواخر نیم فصل نخست مربی آرژانتینی طی چند مصاحبه صراحتا به مدیران پرسپولیس‌ هشدار داد تا ۱۲۳هزار دلار باقیمانده را به حسابش واریز کنند. در نهایت در تاریخ ۲۶دسامبر (۵دی ماه) زمانی که کالدرون قصد داشت ایران را ترک کند، اعضای هیأت‌مدیره باشگاه پرسپولیس در منزل او جلسه‌ای برگزار می‌کنند تا به نوعی مشکلات مربی آرژانتینی برای ادامه همکاری برطرف شود.

در آخرین جلسه پرسپولیسی‌ها و کالدرون، وقتی این مربی صراحتا به خاطر پرداخت نشدن مطالبات خود انتقاداتی را مطرح می‌کند، یکی از اعضای هیأت‌مدیره باشگاه، طی یک فقره چک شخصی، مبلغ ۱میلیارد و ۵۰۰میلیون تومان را به باشگاه می‌دهد تا در اسرع وقت با این پول، از طریق یکی از صرافی‌ها ۱۲۵هزار دلار (۲هزار دلار بیشتر از طلب کالدرون) به حساب سرمربی تیم در قطر منتقل شود. با این وجود باشگاه پرسپولیس در پرداخت مطالبات کالدرون تعلل می‌کند تا اینکه در نهایت طلب سرمربی تیم در نیم فصل نخست، در ۸ ژانویه ۲۰۲۰ (۱۸ دی ماه) به حسابش واریز می‌شود. در نهایت هم با وجود اینکه پرسپولیسی‌ها توانستند قسط نخست سرمربی تیمشان را پرداخت کنند، اما تاخیر ۱۳ روزه به کالدرون این امکان را داد تا بر اساس بند قراردادش، علاوه بر فسخ یکطرفه، بتواند پول کل قراردادش را طلب کند تا پرسپولیس محکوم به پرداخت حدود ۸۰۰ هزار دلار به این مربی و دستیارانش شود.

استراماچونی – استقلال

یکی از معروف‌ترین پرونده‌های استقلال مربوط به مربی ایتالیایی است. استراماچونی که با حضورش در استقلال روند فنی خوبی را در این تیم ایجاد کرده بود، بعد از دریافت نکردن دو ماه حقوق خود در میانه فصل استقلال را رها کرد و به کشورش رفت و با وجود اینکه بخشی از طلبش چند روز بعد پرداخت شد او قراردادش را یک طرفه فسخ و به فیفا شکایت کرد. استراماچونی که قراردادی دو ساله با استقلالی‌ها داشت در نهایت استقلال را محکوم به پرداخت یک میلیون و ۶۰۰ هزار یورو کرد. این یعنی او پول قرارداد سال بعدش را هم استقلالی‌ها طلب کرد و حالا باید به او پرداخت شود.

ویلموتس – فدراسیون فوتبال

پرونده‌ ویلموتس از نظر مبلغ قرارداد و حکم محکومیتی که از سوی فیفا صادر شده از آن پروده‌هایی است که در رسانه‌های ایران بیش از سایر پرونده‌ها مورد بررسی قرار گرفت و کار به جایی رسید که حتی در صحن علنی مجلس هم درباره آن صحبت شد. با این حال این پرونده هم دقیقا مانند سایر پروده‌های خارجی چند سال اخیر فوتبال ایران است. ویلموتس به فوتبال ایران  آمد و شش ماه بعد درحالی که حقوق خود را دریافت نکرده بود قراردادش را یک طرفه  فسخ کرد و به کشورش رفت. البته در ان مقطع فدراسیون فوتبال ۲ میلیون یورو از پول او را در ترکیه به حسابش واریز کرد اما ویلموتس که از قانون فیفا استفاده کرده بود به ایران بازنگشت و در ادامه فدراسیون فوتبال ایران را محکوم کرد که کل پول ۴ سالش را به او بدهند. این یعنی فدراسیون فوتبال محکوم به پرداخت بیش از ۶ میلیون  یورو شد اما در نهایت در دادگاه عالی ورزش این رای شکسته شد تا فدراسیون به پرداخت حدود ۳ میلیون یورو ملزم شود.