نگاهی به کارنامه ۱۰ ساله شی‌جین‌پینگ، رهبر چین

به گزارش دیدگاه نیوز، هنگامی که شی‌جین‌پینگ، رهبر چین در سال ۲۰۱۲ به قدرت رسید، از چشم‌انداز وسیعی برای جوان‌سازی کشور پرده برداری کرد. رویایی که چین را به کشوری قدرتمند و موفق تبدیل می‌کرد. ۱۰ سال بعد، شی‌جین‌پینگ، چین را متحول کرد. او اکنون قدرت کشور را به عنوان نیرویی در صحنه جهانی، با اثر اقتصادی گسترده، ارتش مدرن و فن‌آوری رو به رشد، تثبیت کرده است.

اما از طرفی چین با سرکوب سریع مخالفان، نظارت فراگیر و تشدید کنترل‌های اجتماعی که تحت سیاست پرهزینه و منزوی‌کننده کووید صفر آشکارتر شد، به کشوری محدود برای شهروندانش تبدیل شده است. با توجه به اینکه حزب کمونیست چین در پایان دوره ۵ ساله و در بحبوحه تغییر رهبری خود قرار دارد، سی‌ان‌ان به یک دهه تغییرات این کشور و اقدامات رهبر آن می‌پردازد. ورود به دوره سوم رهبری در این کشور اتفاقی هنجارشکنانه است که شی‌جین‌پینگ این روزها برای آن آماده می‌شود.

افزایش قدرت حزب کمونیست

شی یک کمپین ضد فساد در مقیاس گسترده در حزب کمونیست برای تثبیت قدرت خود ایجاد کرده است. منتقدان آن را یک پاکسازی سیاسی نامیده‌اند، اما به نظر می‌رسد که این کمپین، حمایت عمومی را برای سرکوب فرهنگ افراط و فساد در میان مقامات عالی رتبه و کادرهای سطح پایین جلب کرده است. از زمان به قدرت رسیدن شی‌جین‌پینگ در سال ۲۰۱۲، حدود ۴٫۶ میلیون مقام مسئول در این کشور تحت بررسی قرار گرفته‌اند که ۵۵۳ نفر آنها از مقامات ارشد بودند.

افزایش قدرت جهانی

چین در ۱۰ سال گذشته تلاش کرده تا نظم جهانی که آن را تحت سلطه ایالات متحده می‌بیند، تغییر دهد. پکن از قدرت اقتصادی خود برای گسترش نفوذ جهانی استفاده کرده است، و همزمان ارتش خود را مدرن کرده و از دیپلمات‌های جنگجو و یک دستگاه رسانه‌ای دولتی در خارج از کشور برای دفاع از خود و بدنام کردن غرب استفاده می‌کند.

از عناصر کلیدی سیاست خارجی جاه طلبانه چین می‌توان به ابتکار کمربند و جاده و سرمایه گذاری ۸۵ میلیارد دلاری برای افزایش زیرساخت از جنوب شرق آسیا تا آمریکای لاتین، مناقشه ارضی با هند، ژاپن و تایوان، وعده کربن خنثی شدن چین تا سال ۲۰۶۰ و نزدیک‌تر کردن روابط با روسیه اشاره کرد.

سوابق نقض حقوق بشر پکن، سیاست خارجی قاطعانه، نحوه مدیریت کرونا و روابط نزدیک با مسکو از جمله عواملی هستند که به دیدگاه غرب نسبت به چین آسیب زده است.

بزرگترین نیروی دریایی جهان

شی‌جین‌پینگ یک پروژه گسترده را برای اصلاح و نوسازی ارتش آزادی‌بخش خلق چین آغاز کرد و نیروی دریایی چین را از نظر اندازه ناوگان به بزرگترین نیروی دریایی جهان تبدیل کرد. همچنین اولین پایگاه نظامی خارج از کشور آن در جیبوتی در سال ۲۰۱۷ افتتاح شد. برآوردهای سال ۲۰۲۰ نشان می‌دادند که چین برای داشتن ۶۳ ناو جنگی بیشتر از ایالات متحده برنامه داشت.

فشار بر تایوان

شی همچنین بر هدف ملی اتحاد مجدد با تایوان حتی با زور تاکید کرده است. ارتش چین تهدید خود را نسبت به این دموکراسی خودگردان، که هرگز توسط حزب کمونیست اداره نشده است، تشدید کرده و گاه روزانه ده‌ها هواپیمای جنگی را به نزدیکی این جزیره می‌فرستد.

 افزایش رفاه جمعی شعار اصلی شی‌جین‌پینگ

تبدیل چین به جامعه‌ای نسبتاً مرفه و از بین بردن فقر مطلق در مناطق روستایی، سنگ بنای یک دهه قدرت شی‌جین‌پینگ بوده است. در این سال‌های اولیه، شرکت‌های خصوصی عمدتاً بدون مانع رشد کردند و یک انقلاب فناوری مصرف‌کننده شکوفا شد که با گذار چین از یک مرکز صنعتی به یک اقتصاد خدمات و فناوری پیشرفته، تسهیلات روزانه را برای طبقه متوسط رو به رشد افزایش داد.

از سال ۲۰۱۲ حدود ۹۹ میلیون روستایی دیگر زیر خط فقر چین زندگی نمی‌کنند. کاربران اینترنت از ۵۶۴ میلیون نفر در سال ۲۰۱۲ به ۱٫۰۵ میلیارد نفر رسید. ۳۲ هزار کیلومتر خط راه‌آهن پرسرعت به کشور اضافه شده‌اند.

در سال‌های اخیر، شی قوانین بیشتری را برای کاهش حجم بدهی، سفته‌بازی و ریسک مالی اعمال کرده و در عین حال کنترل حزب کمونیست را بر اقتصاد افزایش داده است. به نظر میرسد که چشم انداز رفاه جمعی او برای کاهش شکاف طبقاتی و کمپین‌های گسترده برای مهار شرکت‌های قدرتمند نشان دهنده پایان عصر شرکت‌های خصوصی افسارگسیخته است.

ارزش بازار شرکت‌های چینی در سرتاسر جهان در اوج سرکوب شرکت‌های خصوصی توسط چین در سال ۲۰۲۱ حدود ۳ هزار میلیارد دلار کاهش یافت. برخی از این حرکت‌ها، همراه با سیاست کووید صفر، به افزایش بیکاری دامن و رشد اقتصادی این کشور را که چندان سریع هم نبود، بیش از پیش کاهش داد. انتظار می‌رود رشد تولید ناخالص داخلی چین در سال ۲۰۲۲ به ۲٫۸ درصد کاهش یابد که کمی بالاتر از ۲٫۲ درصد ثبت شده در اولین سال همه‌گیری کرونا در سال ۲۰۲۰ است.

نقض جدی حقوق بشر در سین کیانگ

چین مدت‌هاست که تهدیدات دوگانه‌ای که هویت مذهبی و قومی را متوجه ناسیونالیسم چینی می‌کند، خفه کرده است و این سیاست‌ها در منطقه سین‌کیانگ در بیشترین حد خود قرار دارد. سازمان ملل، اقدامات چین در این مناطق نقض جدی حقوق بشر علیه اویغورها و دیگر اقلیت های قومی عمدتا مسلمان خواند که می‌تواند بر جنایت علیه بشریت بیفزاید. چین قاطعانه این اتهامات را رد می‌کند.

گروه‌های حقوق بشر می‌گویند که مقامات چینی، هویت فرهنگی اویغورهای این منطقه و سایر گروه‌های قومی را با محدود کردن اعمال مذهبی سرکوب کرده‌اند. محققان همچنین تخریب اماکن مذهبی مانند مساجد و گورستان ها را مستند کرده‌اند. بازداشت‌های دسته جمعی و سایر کنترل‌هایی که رفت و آمد به داخل و خارج از منطقه را محدود می‌کند، منجر به جدایی خانواده‌ها شده. همچنین گزارش‌هایی از عقیم‌سازی اجباری و جلوگیری از بارداری نیز به دست رسیده است.

پایان سیاست تک فرزندی

کاهش شدید نرخ زاد و ولد و خطرات اقتصادی ناشی از پیری جامعه و کاهش نیروی کار چین را مجبور کرد تا چندین دهه محدودیت‌های زاد و ولد را اصلاح کند و به سیاست تک فرزندی خود در سال ۲۰۱۵ پایان دهد و خانواده‌ها اجازه داشتن سه فرزند داشته باشند. اما برای بسیاری از جوانانی که با قیمت‌های بالای خانه، روزهای کاری طولانی و بازار کار چالش برانگیز دست و پنجه نرم می‌کنند، فشار دولت برای ازدواج و فرزندآوری جذابیتی ندارد.

سرکوب مخالفان و اعتراضات هنگ‌کنگ

تظاهرات گسترده دموکراسی خواهانه در هنگ‌کنگ در سال ۲۰۱۹، که صدها هزار نفر را به خیابان‌ها آورد، بزرگترین چالش را برای دولت این شهر از زمان تحویل آن از بریتانیا به چین در سال ۱۹۹۷ ایجاد کرد. پکن سرکوب گسترده این اعتراضات را از طریق معرفی قانون امنیت ملی برای سرکوب جنبش اپوزیسیون این شهر، اصلاح سیستم انتخاباتی، ساکت کردن رسانه‌های آن و فلج کردن جامعه مدنی آن انجام داد. در این اعتراضات بیش از ۱۰ هزار نفر دستگیر و حدود ۲ هزارو ۸۰۰ نفر محاکمه شدند.

شی‌جین‌پینگ به شکل گسترده‌ای جامعه مدنی را سرکوب کرده است و افرادی مانند وکلای حقوق بشر، دانشگاهیان، روزنامه‌نگاران، مدافعان حقوق زنان و فعالان مدنی را که از قبل با محدودیت‌هایی روبرو بودند با هدف قرار دادن یا زندانی کردن ساکت کرده. دوران شی همچنین شامل تلاش‌های گسترده برای سرکوب هر شکلی از مخالفت و تقویت کنترل اطلاعات، از جمله افزایش نظارت و سانسور اینترنتی بوده است.

تکنولوژی

شی‌جین‌پینگ، نوآوری را «روح پیشروی یک ملت» نامید و بودجه تحقیقات را افزایش داد. او همزمان بر تلاش برای تبدیل چین به قدرت برتر در زمینه‌های فناوری پیشرفته، از فضا گرفته تا محاسبات کوانتومی و هوش مصنوعی تا انرژی سبز نظارت می‌کند.

فناوری پیشرفته چین روی مساله دیگری نیز تمرکز دارد: ردیابی مردم از طریق نصب سیستم‌های نظارت تصویری گسترده و جمع‌آوری داده‌های بیومتریک آنها که با نام مبارزه با کرونا تشدید شد. در سال ۲۰۱۹ حدود ۷۷۰ میلیون دوربین امنیتی در جهان نصب شد که احتمالا نیمی از آن مربوط به چین است.

سیاست کووید صفر

از زمانی که چین اولین شیوع کووید-۱۹ در جهان را در اوایل سال ۲۰۲۰ تحت کنترل درآورد، پکن مجموعه دستورالعمل‌هایی با انعطاف‌پذیری صفر برای فرونشاندن کرونا ارائه داد.در حالی که به نظر می‌رسید این سیاست در ابتدا از حمایت عمومی گسترده برخوردار بود، دو سال بعد نارضایتی‌ها از آن رو به افزایش رفت.

این سیاست همچنین نحوه تعامل چین با بقیه جهان را به شدت تغییر داده است. محدودیت‌های مرزی دانشجویان بین‌المللی و مسافران تجاری را که زمانی به چین هجوم می‌آوردند مسدود کرده است و تقریبا هیچ سفر خارجی نیز توسط گردشگران چینی انجام نمی‌شود.

چین امروزی نسبت به دهه‌های گذشته منزوی‌تر و ملی‌گراتر است، حتی در شرایطی که اقتصاد آن دچار تزلزل می‌شود و چالش‌های بزرگی را برای این کشور در آستانه آماده شدن شی‌جین‌پینگ برای دور سوم رهبری به وجود می‌آورد.