خانوادۀ او دیشب با انتشار خبر درگذشتش، او را “قهرمان ابدی جهان” نامیدند و دربارهاش نوشتند:
«یک پدر متعهد، یک پدربزرگ دوستداشتنی، یک پدرشوهر دوست بامحبت، یک دوست متعهد، یک حرفهای پیروز و یک انسان بزرگ. او یک غول اسطوره ای است. ورزشکاری، میراثی از دستاوردهای بزرگش را برای ما به جای گذاشت. از خداوند به خاطر زمانی که توانستیم در کنار تو سپری کنیم، سپاسگزار هستیم.»
زاگالو در ۲۴ سالگی ازدواج کرده بود و همسرش در سال ۲۰۱۲ درگذشته بود. او در نوجوانی آرزو داشت رانندۀ مسابقات اتوموبیلرانی شود ولی چون سطح بینایی بالایی نداشت، قید آن را زد. او سپس به سراغ تحصیل در رشتۀ حسابداری رفت و پس از حضور در یک تیم محلی در اوقات فراغتش، تصادفا فوتبالیست شد.
اگر او در به عنوان فارغالتصیل رشتۀ حسابداری به زندگیاش ادامه میداد، احتمالا بر هیچ بامی نمیایستاد چه رسد به بام فوتبال جهان! اینکه او در برزیل دهۀ ۱۹۴۰ در رشتۀ حسابداری درس میخواند و رویای شرکت در مسابقات اتوموبیلرانی را داشت، نشان میدهد که احتمالا خانوادهاش مرفه بوده یا دست کم فقیر نبودند.
ماریو زاگالو با لباس باشگاه بوتافوگو
زاگالو فوتبال را از هفده سالگی با حضور در باشگاه “آمریکا” آغاز کرد. او در سال ۱۹۵۰ به باشگاه فلامینگو پیوست و از سال ۱۹۵۱ بازی در تیم بزرگسالان فلامینگو را آغاز کرد. او تا ۲۷ سالگی (۱۹۵۸) در فلامینگو توپ زد و از آن به بعد نیز، تا ۱۹۶۵ که از دنیای فوتبال خداحافظی کرد، برای باشگاه بوتافوگو بازی کرد. او هافبک چپ بود اما قابلیت بازی در پستهای فوروارد کناری و فوروارد میانی را هم داشت. او در فلامینگو و بوتافوگو در ۳۳۲ بازی ۷۶ گل زد.
زاگالو در تیم ملی برزیل نیز به عنوان هاقبک چپ بازی میکرد. اگرچه بازیساز تیم ملی برزیل در آن جام و جام جهانی ۱۹۶۲ دیدی بود، ولی حضور موثر زاگالو به عنوان هافبک کناری، نقش مهمی در موفقیتهای تاریخی برزیل و تثبیت شخصیت زاگالو به عنوان مرد موفق تاریخ فوتبال برزیل در افکار عمومی این کشور ایفا کرد.
در تیم پرستارۀ برزیل در آن دوران، چندین بازیکن دو بار پی در پی فاتح جام جهانی شدند. زاگالو هم یکی از آنها بود. پله، گارینشا، دیدی، واوا، زیتو، نیلتون سانتوس، گیلمار و چند نفر دیگر باقی آن افراد کامیاب بودند.
زاگالو، جام جهانی ۱۹۶۲
زاگالو تا سال ۱۹۶۴ برای تیم ملی برزیل بازی کرد و یکسال بعد هم به کلی با فوتبال وداع کرد. بازی کردن تا سن ۳۴ سالگی در آن دوران، قابل توجه بود.
پس از عملکرد ضعیف تیم ملی برزیل در جام جهانی ۱۹۶۶، زاگالو سرمربی برزیل شد و توانست این تیم را در جام جهانی ۱۹۷۰ به مقام قهرمانی برساند. بسیاری معتقدند تیمی که زاگالو در ۱۹۷۰ ساخت، بهترین تیم تاریخ جام جهانی است. بازیکنان تیم ملی برزیل، زاگالو را پروفسور صدا میکردند تا احترامشان را به او نشان دهند. پله نیز در زندگینامهاش با احترام بسیار از او یاد کرده است.
زاگالو در ۱۹۷۴ نیز سرمربی تیم ملی برزیل بود ولی در غیاب پله، برزیل مقابل هلند رینوس میشل و یوهان کرایف شکست خورد و در بازی ردهبندی نیز مغلوب لهستان شد.
زاگالو و پله
او در ۱۹۹۴ هم در کادر فنی تیم ملی برزیل بود. آن سال او دستیار کارلوس آلبرتو پریرا بود و به عنوان کمکمربی، یکبار دیگر طعم قهرمانی در جام جهانی را چشید.
چهار سال بعد، زاگالو باز هم روی نیمکت تیم ملی برزیل بود ولی این بار به عنوان سرمربی. او در فینال جام جهانی ۱۹۹۸ فرصت داشت برای دومین بار به عنوان سرمربی، قهرمان جام جهانی شود ولی بیهوش شدن رونالدو پیش از آغاز بازی و درخشش زیدان، شکست سه بر صفر برزیل را در برابر فرانسۀ میزبان رقم زد.
در تاریخ جام جهانی، به غیر از زاگالو، فقط بکنبائر و دیدیه دشان به عنوان بازیکن و سپس مربی، فاتح جام شدهاند. دشان هم در فینال ۲۰۲۲ به بدشانسی زاگالو دچار شد و نتوانست برای دومین بار به عنوان سرمربی، قهرمان جام جهانی شود. البته دشان و بکنبائر به عنوان بازیکن فقط یکبار قهرمان جام شدهاند ولی زاگالو دو بار.
فینال جام جهانی ۱۹۹۸
پیرمرد برزیلی در جام جهانی ۲۰۰۲ هم به عنوان مشاور در قهرمانی برزیل سهیم بود. این موفقیت در واقع پنجمین تجربۀ مشارکت در فتح جام جهانی در زندگی ماریو زاگالو بود.
زاگالو وقتی برزیل را قهرمان جام جهانی ۱۹۷۰ کرد، تقریبا ۳۹ ساله بود. فرانس بکنبائر هم در ۳۹ سالگی سرمربی تیم ملی آلمان شد و بسیاری به فدراسیون فوتبال آلمان ایراد گرفتند که بکنبائر برای هدایت تیم در جام جهانی جوان است ولی بکنبائر دو سال وقت داشت و در ۴۱ سالگی، با آلمان به فینال جام جهانی ۱۹۸۶ رفت.
اما زاگالو در ۳۹ سالگی فاتح جام جهانی شد. از این حیث فقط سرمربی تیم ملی اروگوئه در جام جهانی ۱۹۳۰ بالاتر از زاگالو قرار میگیرد. آلبرتو ساپیکل، ۳۱ ساله بود که توانست اروگوئه را قهرمان نخستین دورۀ جام جهانی فوتبال کند.
فینال جام جهانی ۲۰۰۲
با اینکه کارنامۀ زاگالو به عنوان بازیکن و مربی مایۀ رشک بسیاری از بزرگان فوتبال است، ولی او چه در برزیل چه در جهان چندان محبوب نبود. زاگالو بیشتر محترم بود تا محبوب. شاید چون بازیکن نابغهای نبود و یا اینکه مربی نوآور و مبتکری نبود. او همیشه با انبوهی از بازیکنان طراز اول فوتبال دنیا، تا حوالی فینال جام جهانی یا قهرمانی در جام پیش آمد اما نتوانست مثل رینوس میشل سبک فوتبال تازهای ابداع کند و یا مثل بکنبائر شخصیت مربی را در جهان فوتبال ارتقا ببخشد.
زاگالو در فوتبال باشگاهی برزیل هم مربی تیمهایی مثل بوتافوگو، فلامینگو، فلومینزه و واسکو د گاما بود. در فوتبال ملی مربی تیمهایی چون کویت، عربستان و امارات نیز بود.
زاگالو در فاصلۀ سالهای ۱۹۷۶ تا ۱۹۷۸ سرمربی کویت بود و با این تیم در تهران به فینال جام ملتهای آسیا رسید و شاگردانش ۱ بر صفر مغلوب تیم ملی ایران شدند. در همان سالها تلویزیون شاهنشاهی ترانهای با عنوان “زاگالو” پخش کرد که خوانندهاش ضیا آتابای بود.
زاگالو (چپ) و حشمت مهاجرانی، مربی تیم ملی ایران، فینال جام ملتهای آسیا، ۱۹۷۶
در آن سالها ایران و کویت تیمهای برتر غرب آسیا بودند و این ترانه به مناسبت شکست کویت مقابل ایران در فینال جام ملتهای آسیا ساخته شد. متن و اجرای ترانۀ “زاگالو” بسیار بیمزه و مضحک بود. مثلا ضیا آتابای این شعر را میخواند:
وقتی که راهیِ ایران بودی زاگالو
بیخودی نبود هراسان بودی زاگالو
تو برزیل مرد میدان بودی زاگالو
صاحب صد گونه عنوان بودی زاگالو
اومده از برزیل زاگالو، واسهمون میگیره ژست لولو
شده مربی تیم کویت، میخواست از ما ببره زاگالو
گویم به ایران نیا، گویی نه، چرا نه زاگالو؟
پیش دلیران نیا، گویی نه، چرا نه زاگالو؟
اگه ایرانی رو میشناختی تو زاگالو
نمیاومدی نمیباختی تو زاگالو
مرد فوتبال جهان زاگالو
دیدی خوردی از ایران زاگالو
قبل و بعد از تکخوانیهای آتابای نیز، چهار تا مرد چهار بار میگفتند زاگالو! معلوم نیست زاگالو این اثر هنری درخشان را شنیده و دیده بود یا نه. هر چه بود، ترانۀ تلویزیون شاهنشاهی مایۀ خنده بود. آن روزها از فضای مجازی خبری نبود و مردم هم سادهدل بودند وگرنه تا سالها میشد بابت این ترانه جوک ساخت و رادیو و تلویزیون آن موقع را به سخره گرفت.
دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید | |||||||
سرپرست ورزشی دیدگاه نیوز و بیش از 8 سال است که در حوزه اخبار ورزشی فعالیت دارد. وی صاحب امتیاز سایت ورزشی طلوع بوده، در روزنامه کیمیای ایران، پایگاه خبری نگاه فعالیت داشته و فعالیت در برنامه ورزشگاه شبکه پنج تهران را نیز در کارنامه خود دارد.
دیدگاهتان را بنویسید