ایرانگردی با خبر روز، قسمت ۵: اندیکا ی شگفت انگیز

به گزارش دیدگاه نیوز ، شهرستان اندیکا یکی از شهرستان‌های بختیاری نشین استان خوزستان است. مرکز آن شهر قلعه خواجه است. در سال ۱۳۶۸ مرکز بخش اندیکا از روستای لالی به روستای قلعه خواجه انتقال یافته بود؛ و تا آن موقع جز توابع مسجد سلیمان بود. در گذشته در زبان بومی آن را اندکو (اندی+کوه) میگفتند که اندی در زبان لری به معنای شگفتی و «کو» همان «کوه» میباشد یعنی سرزمین کوه‌های شگفت.
همانگونه که میدانیم ساکنین میان رودان عیلامیان را مردمان ساکن کوه‌های بلند میدانستند و معنای عیلام از نظر آنان به طور خاص اشاره به ساکنین کوه‌های بلند (خوزستان) دارد، همچنین این شهرستان را (ان + ده +گا) به معنی «دهگاه» و محل نگهداری انبار غله هم گفته اند.
این مکان از نخستین مکان‌های اسکان قوم لر در جنوب غرب ایران بود که آثار نخستین معماری پارسی (سنگ چین بدون ملات) در قلعه بردی اندیکا نمایان است.

آب و هوای خوب و دو سد مسجد سلیمان (گدار لندر) و شهید عباسپور و همچنین جاده مسجدسلیمان به شهرکرد از پتانسیل‌های این شهرستان هستند.

از مهمترین آثار بصری این شهرستان می‌توان به قلاع باستانی همچون (قلعه بردی، قلعه لیت، دژملکان، قلعه ارکی شلا، قلعه دلی محمدحسین خان، قلعه دزورا، قلعه خواجه و …) کتیبه‌های نقوش برجسته ایلیمایی همچون (نگارکند‌های تنگ بتا، کتیبه نگین، کتیبه چلو، نقش برجسته سوزتینا، نقش برجسته موری، نقش برجسته تاراز، نقش بر جسته سوسن سرخاب) بقاع متبرکه (شاهزاده عبدالله، بابازاهد، بویر، صالح ابراهیم، شیخ احمد، سلطان ابراهیم، بابا احمد، امیرالمومنین، ممی هموم، آقا سلیمان و…) و آثار شاخص دیگری همچون پل نگین، بند قلعه خواجه، بند آبزالو و … اشاره کرد. نقوش برجسته تنگ بتا، یکی از مهمترین مفاخر ایران و از معدود نقوش برجسته و کتیبه‌های به خط الیمایید است. قدمت این نقوش برجسته ۲۲۰۰ سال می‌باشد.

این اثر گرانسنگ در دامنه‌ی کوه دلا قرار گرفته است. دارای مسیر کوهستانی و صعود به صورت کوهپیمایی آرام با همراهی راهنمایان محلی امکان پذیر است. از جاذبه‌های جانبی آن کوه باشکوه دلا، اشراف به دشت زیبای شیمبار، جنگل‌های متراکم بلوط، انواع بوته زار‌ها و سبزه زار‌های بهاری می‌توان اشاره کرد. قلعه بردی که گیرشمن باستان شناس شهیر فرانسوی ضمن بررسی علمی این اثر آنرا یکی از مهمترین تختگاه‌های اوایل هخامنشی دانسته و معتقد بود که زادگاه کوروش می‌باشد به تعبیری از نخستین الگو‌های معماری هخامنشی به شمار می‌رود و دارای وجه اشتراکات هنر معماری هخامنشی همچون ایجاد یک تراس مصنوعی در دامنه کوه، ایجاد سایه روشن با تغییرات ساده درنما، استفاده غالب از سنگ و استقرار فضا‌های همچون کاخ، معبد و … بر روی تراس از ویژگی‌های بارز بنا به شمار می‌رود. نقش برجسته موری در مسیر تاراز و دامنه شرقی این کوه قرار گرفته است.

نقش سه فرد که در یک تابلو حجاری شده است نشان از این دارد که قدمت دژ اسدخان یا دژملکان به دوران ساسانیان برمی گردد. دژ اسد خان جایگاهی ویژه در بین بختیاری‌ها دارد؛ که بر روی یک سازه صخره‌ای بنا شده است و دسترسی به آن دشوار است. قلعه در دو طبقه ساخته شده است. دارای چندین آب انبار، اصطبل، چشمه و زمین زراعی و … است. چهارطاقی یا آتشکده سیم بند سالم‌ترین و مقاوم‌ترین آتشکده موجود در خوزستان است.
این بنا به شکل مکعب است که از طرفین دارای ورودی‌های هلالی شکل است. حالت بزرگی و عظمت بنا ناشی از عناصر متشکل و توازن ترکیب بنا است. متاسفانه قسمت گنبد بنا فروریخته، اما هنوز ابهت وشکوه خود را حفظ نموده است. بنا به صورت خشکه چین می‌باشد و با پشت بند‌هایی تقویت شده است؛ و به شکل ماهرانه‌ای در عین سادگی پرداخته و ساخته شده است. در بررسی‌های اخیر کاربری تقویمی آن به اثبات رسیده است. اثر بر روی جاده آسفالته در مسیر منتهی به روستای امیرالمومنین (ع) قرار گرفته است.

به جرأت می‌توان گفت پل نگین یکی از شاهکار‌های مهندسی باستان است و قدمت آن به ۲۲۰۰ سال پیش بر می‌گردد.
این پل سر ریز آب تالاب شیمبار را به شالیزار‌های شلا منتهی می‌کرد. پل در یک سازه صخره‌ای بدون استفاده از هیچ گونه مصالح فقط با حفاری صخره به طول ۲۵۰ متر در جهت غرب به شرق با ارتفاع حدود ۶ متر و عرض ۳-۴ متر ایجاد شده است.
در پایین دست پل آسیاب‌های زیبا و آبشار پل نگین وجود دارد که جزء عرصه اثر محسوب می‌شود. صد‌ها دست کند صخره‌ای در اندیکا موسوم به استودان یا بردگوری وجود دارد. تراکم و تعداد زیاد این اثر در اندیکا نسبت به شهر‌های دیگر کشور بی نظیر است.
از دیدگاه بومی کاربری این نوع فضا فقط برای محافظت از کهنسالان و ناتوانان از عمل کوچ بوده است. از دیدگاه علمی این برداشت نادرست است. دخمه یا استودان (استخوان دان) کاربری تدفینی داشته است. زرتشتیان برای عناصر اربعه (آب، خاک، هوا و آتش) حرمت زیادی قائل بودند.
آنان مردگان خود را نمی‌سوزاندند و در زمین دفن نمی‌کردند بلکه آنان را دخمه‌های محصور رها می‌کردند و پس از چند وقت استخوان‌های مردگان را به این بردگوری‌ها یا استودان‌ها منتقل می‌کردند. قدمت این آثار به دورِه ساسانیان برمی گردد.

جزیره کوشک در پشت سد شهید عباسپور یکی از زیباترین جزایر کشور به دلیل وجود طبیعت بکر، پوشش گیاهی متنوع، چمنزارها، گل‌های رنگارنگ و درختان متنوع میوه می‌باشد. گردشگران برای حضور در جزیره ی کوشک باید از جاده ی شهرستان مسجد سلیمان به سمت شهرستان اندیکا حرکت کرد. پس از رسیدن به اندیکا به سمت دریاچه سد شهید عباسپور بروند و جزیره ی کوشک در دل آن قرار دارد. انجام فعالیت‌هایی از جمله کوهنوردی، صخره نوردی، غارنوردی، قایقسواری، دوچرخه سواری و پیاده روی در طبیعت بکر آنجا بسیار لذت بخش و آرامش دهنده است.

بهترین زمان سفر بهار می‌باشد.

دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

امیر حیدری

سردبیر دیدگاه نیوز، بیش از 16 سال است که در زمینه های تخصصی طراحی، توسعه، بهینه سازی و سئوسازی وب فعالیت می کند. وی از سال ۱۳۸۷ فعالیت خبری خود را در حوزه اخبار تکنولوژی آغاز کرده و از سال ۱۳۹۳ در حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی شروع به فعالیت مستمر خبری کرده است. وی عضو هیئت مدیره شرکت رایسام نیز می باشد.