یادداشتی به قلم امیر حیدری؛

آیا «جنسیس» در فیلم ترمیناتور همان گوگل است؟

«جنسیس همه کار می‌کند؛ گوشی من به تبلتم وصل است؛ به کامپیوترم هم وصل می‌شود؛ به ماشینم هم همین‌طور. همه‌چیز در زندگی من ۲۴ ساعت شبانه‌روز، ۷ روز هفته به‌صورت آنلاین در دسترس است.» آن‌چه خواندید عباراتی هستند از جدیدترین فیلم ترمیناتور. داستان این قسمت از مجموعه فیلم‌های ترمیناتور حول محور «جنسیس» (Genisys) است. تمام آن ربات‌های بدذات، زاییده‌ی جنسیس هستند. جنسیس، خیلی شبیه به گوگل ماست.

نمی‌دانم جدیدترین فیلم از سری ترمیناتور را دیده‌اید یا نه. قصد ندارم لذت تماشای فیلم را برای‌تان از بین ببرم؛ اما مجبورم در ادامه‌‌ی این نوشته، پس‌زمینه‌ی داستان ترمیناتورها را مرور کنم. در طول سه دهه‌ی گذشته چهار قسمت از مجموعه‌ فیلم‌های ترمیناتور ساخته شده. سال ۲۰۱۵ نیز قسمت پنجم تولید شد. این فیلم، «ترمیناتور: جنسیس» نام دارد و چند سالی است که اکران شده. در چهار قسمت قبل ما با «اسکای‌نت» (Skynet) آشنا شده بودیم. اسکای‌نت یک هوش مصنوعی فوق پیشرفته است که در برهه‌ای از زمان به خودآگاهی می‌رسد. این درجه از شناخت باعث می‌شود که انسان را تهدیدی برای موجودیتش ببیند. اسکای‌نت با انفجار اتمی، روز داوری (Judgment Day) را رقم می‌زند و به‌کمک لشکری از نابودکننده‌ها (Terminators) کمر به نابودی همه‌ی انسان‌ها می‌بندد. به زبانی ساده، اسکای‌نت هسته‌ی شیطانی مجموعه فیلم‌های ترمیناتور است. حالا در جدیدترین فیلم ترمیناتور ما با پدیده‌ی جدیدی با نام جنسیس مواجه می‌شویم.

جنسیس در این فیلم، نسخه‌ی اولیه اسکای‌نت است. جنسیس به‌عنوان یک سیستم عامل معرفی می‌شود؛ سیستمی که روی گجت‌های مردم نصب شده، خودبه‌خود آپدیت می‌شود و تمام داده‌های افراد را به‌صورت آنلاین نگه ‌می‌دارد.

جنسیس خیلی شبیه اندروید، iOS یا ویندوز امروزی است. حتی تلویحا به مفاهیمی چون «رایانش ابری»، «اینترنت اشیا» و دنیای کاملا متصل اشاره می‌شود. در طول فیلم، این عبارت را می‌شنویم: «جنسیس چیزی بیش از یک سیستم عامل است.» گوگل، اپل و مایکروسافت هم در مورد سیستم‌های عامل‌شان همین را می‌گویند.

حتی دست‌اندرکاران این فیلم با زیرکی، «سایبرداین سیستمز» (شرکت سازنده‌ی اسکای‌نت) را شبیه به بخشی از «سیلیکون ولی» طراحی کردند. اما خب تکلیف ما چیست؟ این موضوع چه ربطی به ما دارد؟

ترمیناتور، تنها یک فیلم است؛ آن‌هم فیلمی کاملا تجاری که می‌توان ایرادهای زیادی به آن گرفت. اما سبک زندگی دیجیتالی ما سوژه‌ی این فیلم است و از آن به‌عنوان یک اشتباه تاریخی یاد می‌شود؛ ما دقیقا مثل همان کسانی هستیم که در جدیدترین فیلم ترمیناتور با اشتباه خود به استقبال فاجعه رفتند. اشتباهی که می‌توانست به آخرالزمان بینجامد! شاید روزی همین گجت‌های دوست‌داشتنی ما به بزرگ‌ترین دشمنان بشر تبدیل شوند؛ شاید.

آیا از هوش مصنوعی باید ترسید؟