به گزارش خبرنگار دیدگاه نیوز، گردشگری فارس تنها به میراث تاریخی ساسانی، هخامنشی و زندیه و یا پیوند ناگسستنی آن با فرهنگ در ادب پارسی خلاصه نمی‌شود، بلکه فارس پهناور با ۳۷ شهرستان، بزرگترین استان کشور از نظر تقسیمات کشوری است.
همین وسعت سبب شده تا تلاش برای گردشگری متوازن در استان اهمیتی وافر پیدا کند و مسئولان میراث میراث فرهنگی و گردشگری استان بارها از تلاش و برنامه ریزی برای رونق گردشگری در سراسر فارس سخن گفته‌اند.
ظرفیت های توریستی این استان به گونه‌ای است که همزمان با اینکه برف‌های زمستانی، مسافران و گردشگران را از سراسر فارس و دیگر استان‌های جنوبی کشور به سپیدان جذب می‌کند، شکوفه‌های نرگس در خفر و پس از آن در کازرون، گردشگران را فرامی‌خواند تا بهار را در زمستان تجربه کنند.
در کنار چنین جاذبه‌های طبیعی که در فصل‌های مختلف نمود متفاوتی پیدا می‌کند و جذابیت‌های گردشگری فرهنگی، فارس از بیشترین تنوع و جمعیت عشایری نیز برخوردار است.
جاذبه‌های گردشگری طبیعی، گردشگری خوراک و گردشگری تجربه‌گرا، همه فرصتی بالقوه برای توسعه و رونق اقامتگاه‌های بومگردی در این استان هستند.
اقامت در خانه‌های بومگردی روستایی، در اقامتگاه سنتی در دل بافت قدیمی شهر و اقامت در سیاه چادرها یا کمپ‌های عشایری، یکی از بهترین گزینه‌ها برای لذت بردن از یک سفر توریستی است که هم از نظر صرفه اقتصادی و هم از نظر کسب تجربه‌ای متفاوت، به انتخاب نخست بسیاری از گردشگران تبدیل شده است.
اقامتگاه‌های بومگردی در فارس
اقامتگاه‌هایی که با عنوان بومگردی شناخته می‌شوند، دو نوع هستند؛ در شهرها عمدتا شاهد تاسیس اقامتگاه‌های سنتی در بافت قدیمی شهرها هستیم و در روستاها اقامتگاه‌های بومگردی راه اندازی می‌شوند و هر دو اینها را باید از خانه مسافرها تفکیک کرد.
اقامتگاه‌های بومگردی در فارس بیش از یک دهه گذشته تا کنون رشد و توسعه قابل توجهی داشته و هم اکنون ۲۲۵ بومگردی و اقامتگاه سنتی فعال در این استان وجود دارد.
به رغم همه مشکلات ایجاد و فعال نگه داشتن بومگردی‌ها، اما این روند توسعه تا اندازه‌ای تداوم داشته است؛ چنانکه از ابتدای ۱۴۰۳ تاکنون نیز ۱۰ بومگردی به ظرفیت اقامتی فارس افزوده شده است.
به گفته معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، اعطای مجوز برای راهاندازی اقامتگاه بومگردی در شهرها متوقف شده و توسعه اقامتگاه‌های سنتی در این مناطق مد نظر است.
محسن ضیایی گفت: توسعه اقامتگاه‌های بومگردی نیز در روستاها و مناطق پیرامونی شهرها مد نظر است و سرمایه‌گذاران در این عرصه حمایت می‌شوند.
چالشهای راهاندازی یک بومگردی تجربه‌گرای عشایری
امروز گردشگری تجربه‌گرا مورد استقبال گردشگران خارجی و داخلی قرار گرفته است و سپری کردن یک تا چند روز در فضای بکر طبیعی و زیست عشایری برای بسیاری از مردمان اهل سفر جذاب است.
بهترین گزینه برای بهره مندی از چنین تجربه‌ای اقامت در واحدهای بومگردی روستایی و عشایری است، حال آنکه فعالان این حوزه می‌گویند راهاندازی چنین اقامتگاه‌هایی با مشکلاتی مواجه است که نیازمند چاره‌اندیشی در سطح کلان است.
اسماعیل خسروانی، دبیز میز ملی گردشگری عشایر معتقد است که معماری عشایری، خودریا، جاذبه‌ای گردشگری است که باید در گردشگری تجربه گرا مورد توجه قرار گیرد.
او گفت: توسعه چنین اقامتگاه‌هایی در دل سیاه چادر یا برپایی چادر و کمپی در جوار سیاه چادرها، میتواند در کنار اقتصاد سنتی، درآمدی پایدار برای عشایر به همراه داشته باشد.
اما به عقیده او علاوه بر اینکه مسئولان باید بیش از گذشته بر تسهیل سفر داخلی تمرکز کنند، برخی موانع و چالش‌ها نیز سد راه ایجاد بومگردی عشایری است که نیازمند رفع و تسهیل است.
خسروانی گفت: در سامانه اخذ مجوز، هنگلام درخواست برای دریافت مجوز اقامتگاه بومگردی، نخست باید یک پلاک همراه با مشخصات ان ثبت شود، در حالی که اقامتگاه‌های بومگردی در صحرا و به طور موقت راه اندازی می‌شود و باید گزینه‌ای برای رفع این مشکل در نظر گرفته شود.
او افزود: ر این زمینه نامهنگاریهایی انجام شده، اما هنوز مشکل پابرجاست.
از آنجایی که عشایر ایران ذاتا مهمان‌نواز هستند، تسهیل فرصت راهاندازی اقامتگاه بومگردی، میتواند در کنار کار و زندگی سنتی، به بهبود معیشت آنها کمک کند.
دبیر میز ملی گردشگری عشایر اضافه کرد: به منظور ایجاد و رونق بومگردی‌های عشایری، باید ضمن رفع مسائل قانونی، لازم است عشایر برای تامین آب و بهداشت و نصب پنل خورشیدی برای تامین برق پایدار نیز حمایت شوند.
خسروانی ادامه داد: آموزش نیز حلقه مفقوده دیگری است که در زمینه گردشگری عشایری باید مورد توجه قرار گیرد، چرا که واحدهای فاقد مجوز و بدون تخصص علاوه بر محیط زیست به زندگی جامعه عشایری نیز آسیب می‌رسانند.
به اعتقاد او، از آنجایی که عشایر ایران ذاتا مهمان‌نواز هستند، تسهیل فرصت راهاندازی اقامتگاه بومگردی، میتواند در کنار کار و زندگی سنتی، به بهبود معیشت آنها کمک کند.
گونه‌ای دیگر از اقامتگاه‌های عشایری، برپایی کمپ عشایری با خرید قطعه‌ای زمین است؛ در این قالب سیاه چادرهایی برپا و برنامه‌های فرهنگی عشایری برگزار می‌شود؛ این کمپ‌ها معمولا در مسیر عشایر برپا می‌شود و در ایامی از سال در هنگام کوچ، با گذر عشایر مواجه هستند.
خسروانی گفت: هماهنگی دستگاه‌های مختلف در تسهیل راهاندازی چنین کمپ‌هایی اهمیت دارد؛ اکنون اداره راه و شهرسازی در این زمینه بسیار سختگیر است.
اقامتگاه‌های فاقد مجوز؛ استخوان در گلوی اقامتگاه‌های بومگردی فارس
فعالان گردشگری فارس معتقدند که فعالیت اقامتگاه‌ها و خانه مسافرهای فاقد مجوز چه در روستاها و چه شهرها به عاملی برای کاهش رونق واحدهای بومگردی فارس تبدیل شده است.
فعالیت چنین اقامتگاه‌هایی با امکانات کمتری و گاها بسیار پایین تر از استانداردها، با قیمت‌های اندکی کمتر سبب شده است تا استقبال مسافران از اقامت در واحدهای بومگردی رسمی کاهش یابد و این رونق و توسعه این زیرساخت‌های گردشگری ارزشمند را تهدید می‌کند.
نایب رئیس انجمن حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی استان فارس می‌گوید: فعالیت اقامتگاه‌های فاقد مجوز و خانه مسافرها، در کاهش رونق اقامتگاه‌های روستایی تاثیر بیشتری دارد.
مهدی فرزانه به عنوان نمونه بیان کرد: در سپیدان حدود ۴۰ واحد بومگردی فعال است که ضریب اشغال آنها پایین است، چرا که خانه مسافرها با کیفیت پایین و قیمتی کمتر خدمات ارائه می‌دهند و عدم نظارت بر آنها چالش برانگیز شده است.
او این را هم یاداور شد که فعالیت اقامتگاه های فاقد مجوز یبا کیفیت پایین و در معرفی شخصیت یک منطقه نیز اثر سوء دارد و به وجهه روستا آسیب می‌رساند.
ساماندهی خانه مسافرها و اقامتگاه‌های غیر رسمی مطالبه مشترک فعالان این حوزه است و البته مسئولان نیز حرکت‌هایی را آغاز کردهاند که هنوز تا رسیدن با وضعیت نامطلوب فاصله دارد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس در این ارتباط به خبرنگار دیدگاه نیوز گفت: ساماندهی این مساله از سال گذشته آغاز شد و اقدام برای توقف فعالیت چنین خانه مسافرهایی با هماهنگی نیروی انتظامی و فرمانداران در حال انجام است.
ضیایی با بیان اینکه ۹۰ درصد خانه مسافرهای فاقد مجوز در شهر شیراز فعالیت میکنند، افزود: با استفاده از گزارش‌های مردمی و رصد از طریق فضای مجازی و محیطی، تا کنون ۲ هزار و ۲۰۰ خانه مسافر بدون مجوز در فارس شناسایی شده است.
با استفاده از گزارش‌های مردمی و رصد از طریق فضای مجازی و محیطی، تا کنون ۲ هزار و ۲۰۰ خانه مسافر بدون مجوز در فارس شناسایی شده است.
او ادامه داد: از صاحبان این منازل خانه شد تا با ارائه مدارک برای دریافت مجوز اقدام کنند و تا خرداد ماه گذشته که درگاه اخذ مجوزها باز بود، ۳۰۰ واحد اقامتی مجوز خود را دریافت کردند.
ضیایی اضافه کرد: اکنون حدود ۱۰ روز است که به طور مجدد این درگاه فعالیت خود را از سر گرفته و دارندگان خانه مسافر باید با مراجعه به این سامانه نسبت به دریافت مجوز اقدام کنند.
او عنوان کرد: در این فرآیند، بهداشت و ایمنی اقامتگاه‌ها و عدم سوء پیشینه فعالان این حوزه بررسی می‌شود.
ضرورت حمایت مالی و قانونی از سرمایه‌گذاران بومگردی
گردشگری صنعتی پاک و پایدار است که میتواند اقتصاد ی منطقه را پویا کند؛ بنابراین کمک به توسعه و رونق واحدهای اقامتی از جمله واحدهای بومگردی کاملا توجیه پذیر است.
این حمایت ها تنها به بعد مالی معطوف نیست و رفع برخی از گره‌های قانونی میتواند بزرگترین اقدام در مسیر توسعه صنعت توریسم در یک شهر یا روستا باشد.
نایب رئیس انجمن حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی فارس در گفت‌وگو با دیدگاه نیوز برخی از چالشهای این حوزه را برشمرد و البته پیشنهاداتی نیز ارائه کرد.
مساله تامین مالی یکی از مهمترین چالشهای اقامتگاه‌های بومگردی است، بسیاری از این واحدها در کنار یک واحد مسکونی ایجاد شده و مهمان پذیرش می‌کند، این واحدها سالانه نیازمند مرمت هایی است اما هیچگونه تسهیلاتی به این منظور ارائه نمی‌شود، البته که تسهیلات ایجاد چنین واحدهای اقامتی نیز طی ۶ سال اخیر به حداقل رسیده و دو سال اخیر نزدیک به صفر بوده است.
او اظهار کرد: راهکاری که در این زمینه وجود دارد، بنیاد مسکن منطبق بر طرح هادی، برای بازسازی خانه‌های روستایی تسهیلات پرداخت می‌کند، اگر تدبیری اندیشیده شود تا این تسهیلات در اختیار افرادی که تصمیم دارند خانه خود را تبدیل به اقامتگاه بومگردی کنند یا برای مرمت اقامتگاه خود هزینه کنند، نیز قرار گیرد، اثر گذار است.
فرزانه گفت: در این صورت بافت و خانه‌های روستایی احیا می‌شوند و گردشگری نیز در ان منطقه رونق میگیرد.
مساله دیگری که نایب رئیس انجمن حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی فارس مطرح کرد، معافیت‌های مالیاتی و عوارض شهری واحدهای اقامتی بود؛ او گفت: بسیاری از بومگردی ها هم مسکونی و هم تجاری هستند و دریافت مالیات تجاری از واحدهای مسکونی نوعی تناقض است.
فرزانه ادامه داد: قانون می‌گوید واحدهای بومگردی تا پنج سال معاف از مالیات هستند اما این ر شرایطی است که به صورت “شرکت” فعالیت کنند؛ در حالی که عمده واحدهای بومگردی فارس حقیقی هستند و از این معافیت محروم می‌شوند.
نایب رئیس انجمن حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی فارس درباره اقامتگاه‌های شهری هم گفت: بومگردی‌های شهری که در واحدهای مسکونی سنتی ایجاد شده ، پس از چندسال فعالیت، ملزم می‌شوند که مجوز خود را تجاری کنند و در این صورت باید عوارض بالایی برای خانه مسکونی خود بپردازند.
او اظهار کرد: اگر این ایرادات رفع شود، فعالان گردشگری برای خود بازاریابی میکنند و با همه مشکلات به حداقل‌هایی دست می‌یابند.
پرداخت تسهیلات ایجادی تبصره ۱۸ برای سرمایه‌گذاران اقامتگاه‌های بومگردی
هرچند چالشهای قانونی و مالی برای توسعه و رونق اقامتگاه‌های بومگردی وجود دارد اما میزانی از تسهیلات نیز ارائه شده که میتواند کمک کننده باشد.
به گفته معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس، تسهیلات بانکی تبصره ۱۸ تا ۷۰ درصد ارزش کل طرح توجیهی، در اختیار سرمایه گذاران این حوزه قرار میگیرد.
ضیایی توضیح داد: از آنجا که پرداخت این تسهیلات، بر اشتغالزایی معطوف است، سرمایه گذار باید به ازای دریافت هر ۵۰۰ میلیون تومان تعهد محضری اشتغالزایی برای یک نفر ارائه کند.
او این را هم اضافه کرد که امکان دریافت تسهیلات سرمایه در گردش نیز برای واحدهای فعال میسر است، هرچند رقم قابل توجهی نیست.
ضیایی گفت: اگر فردی درخواست کند که واحدی آماده برای راه اندازی بومگردی دارد، پس از بررسی ضوابط و اخذ استعلام های لازم، مجوز واحد تبدیلی به او ارائه می‌شود و در این صورت می تواند از تسهیلات سرمایه در گردش بهره مند شود.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس گفت: سهمیه بخش گردشگری فارس از تسهیلات تبصره ۱۸ در سال جاری ۸۵۰ میلیارد ریال است و برای پرداخت آن با بانک‌های کشاورزی، توسعه تعاون، صندوق کارآفرینی امید و ملی هماهنگی شده است.
او اضافه کرد: علاوه بر این، در صورت معرفی طرح‌ها به صندوق توسعه ملی و پیگیری آن، می‌توانیم میزانی از تسهیلات نیز از این طریق جذب کنیم.
ضریب اشغال واحدهای بومگردی فارس چقدر است؟
بر اساس آماری تقریبی که نایب رئیس انجمن حرفه‌ای اقامتگاه‌های بومگردی فارس در اختیار دیدگاه نیوز گذاشت، میانگین سالانه ضریب اشغال اقامتگاه‌های بومگردی فارس بین ۳۵ تا ۴۵ درصد است که این میزان در میان اقامتگاه‌های شهری، روستایی و عشایری متفاوت است.
براین اساس در ایام پیک سفر مانند تعطیلات نوروزی، ضریب اقامت در روستاها تا ۴۵ درصد و در شهرها تا ۸۰ درصد نیز می‌رسد، اما این میزان در اقامتگاه‌های عشایری به شدت وابسته به افزایش یا کاهش گردشگران خارجی است.
| دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید | |||||||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
اخباری که توسط خبر فوری منتشر می‌شوند به صورت اتوماتیک از منابع مختلف جمع‌آوری شده و در سایت دیدگاه نیوز انتشار می‌یابند. مسئولیت صحت یا عدم صحت این اخبار توسط دیدگاه نیوز تایید و یا تکذیب نمی‌شوند و این اخبار نیز دیدگاه هیئت تحریریه نمی‌باشند.
دیدگاهتان را بنویسید