عکس‌های رنگی از مراسم «سلام نوروزی» ناصرالدین‌شاه

در دوران حکومت چهار پادشاه نخست سلسلۀ قاجار، به تدریج مراسم «سلام نوروزی» گستردگی و شکوه بیشتری پیدا کرد و آیین‌ها و مناسک آن جزئیات بیشتری یافتند؛ جزئیاتی که اجرای آن‌ها با دقت و اهتمام ویژه‌ای دنبال می‌شد.

در مراسم سلام، درباریان، فرماندهان نظامی، سفرای خارجی و در برخی موارد (خصوصا در زمان فتحعلی‌شاه) عده‌ای از مردم عادی حضور می‌یافتند و مطابق با رسومات دقیق نسبت به شاه ادای احترام کرده و نوروز را تبریک می‌گفتند.

در اینجا عکس‌هایی با کیفیت از مراسم سلام در دوران ناصرالدین‌شاه قاجار را ملاحظه خواهید کرد. این عکس‌ها را به احتمال زیاد آنتوان سوروگین عکاس معروف دوران قاجار ثبت کرده است.

در عکس اول شخصی که جلو آمده و در حال عرض احترام و تبریک است عبدالوهاب نظام‌الملک است که نوۀ میرزا آقاخان نوری بود و مدتی منصب وزیر لشکر را در اختیار داشت. در پس‌زمینۀ تصویر، در کنار درخت، تصویر کامران میرزا (با لباس سفید و شمشیر) و عزیزالسلطان ملقب به ملیجک دوم (نوجوانی که پشت سر کامران میرزا ایستاده) را می‌توان تشخیص داد.

در عکس دوم، تصویر خود ناصرالدین شاه را می‌توان دید که بر روی تخت مرمر جلوس کرده و در حالی که دارد عینک خود را روی صورتش جا به جا می‌کند، به شخصی که در حال عرض تبریک است خیره شده. جمعیتی که در سمت چپ تصویر ایستاده‌اند ظاهرا بیشتر از خود مراسم توجهشان به عکاس جلب شده است.

در عکس سوم شخصی که در میانۀ تصویر و پشت به درخت ایستاده کامران میرزا پسر ناصرالدین‌شاه است که ظاهرا به خاطر شدت تابش آفتاب یک چشمش را تقریبا بسته و با چشم دیگر همچنان مراسم را دنبال می‌کند! در سمت راست او نیز نظام‌الملک ایستاده است.

عکس چهارم نمایی کلی از مراسم را نشان می‌دهد؛ شاه در انتهای تصویر دیده می‌شود؛ یکی از درباریان در مقابل او ایستاده و سایرین در راست و چپ حیاط کاخ صف کشیده‌اند.