احتمال استفاده تاکتیکی روسیه از سلاح هسته‌ای در جنگ اوکراین وجود دارد

محمدجواد لاریجانی رئیس پژوهشگاه دانش‌های بنیادی و تحلیل‌گر مطرح مسائل بین‌الملل در بخشی از یک مصاحبه تفصیلی گفت که معتقد است جنگی که میان روسیه و اوکراین در حال حاضر در جریان است، در واقع جنگ روسیه با ناتو در جغرافیای اوکراین است.

او به نقش مهم آمریکا در کشاندن این کشورها به جنگ اشاره و گفت که آمریکا این توفیق را داشته که اروپا را به جنگ با روسیه بکشاند و هزینه چنین جنگی را از جیب اروپایی‌ها پرداخت کند.

به گفته لاریجانی، اوکراین قربانی این جنگ است و به سمت این می‌رود که در آینده از لحاظ میدان جنگ و ناپایدار بودن و صدمات، به یک افغانستان دیگر تبدیل شود.

وی در این باره که آیا روسیه به اهدافش دست یافته و آیا اساساً پوتین فکر می‌کرد که جنگ اینهمه طول بکشد، گفت: “سخت است که بگوییم روسیه این جنگ را همانطور که دوست داشته، پیش برده است. این جنگ با سختی‌های زیادی برای روسیه همراه بوده است. اما اینکه بگوییم روسیه می‌خواسته کی‌یف را فتح کند، بعید است. به نظرم روسیه دنبال نواری در اوکراین است که شبه جزیره کریمه را کاملاً‌ حفظ و آن بخش را کاملاً‌ برای خود گارانتی کند.  این هدف را تا حد ۷۰-۸۰ درصد الان کسب کرده؛ از این جهت می‌توان گفت که روسیه دستاورد داشته اما خسارت قابل توجهی هم دیده است”.

این کارشناس ارشد مسائل بین‌الملل ادامه داد: نکته مهم این است که ناتو نمی‌خواهد بگذارد این جنگ تمام شود. آنها می خواهند تا آنجا که می‌توانند ابهت تشکیلات نظامی روسیه را بشکنند. فکر می‌کنند ابهت خودشان باقی است در حالی که در افغانستان ابهت آنها شکست. اما فکر می‌کنم به حیثیت کلاسیک توانمندی روسیه ضربه وارد شد.

محمدجواد لاریجانی می‌گوید که آمریکا می‌خواهد جنگ را به داخل روسیه بکشاند و بر همین اساس درباره نوع احتمالی واکنش روسیه می‌گوید: آنوقت روسیه چه عکس العملی خواهد داشت؟ من بالای ۵۰ درصد فکر می‌کنم روسیه در مقطعی مجبور می‌شود به صورت تاکتیکی از سلاح هسته‌ای استفاده کند. و این استفاده تاکتیکی ممکن است خسارت انسانی بالا نداشته باشد ولی حتماً یک Game Changer است؛ یعنی بازی عوض‌کن. و تا حدی هم آمریکایی ها و اروپایی‌ها نگران این هستند. این برای غرب بازدارنده است؛ چون در جایی که به خطوط کاملاً حساس نزدیک می‌شوند یعنی بخصوص اگر حمله به کل مناطق روسیه بالا بگیرد، این احتمال وجود دارد: یعنی استفاده تاکتیکی از سلاح هسته‌ای. منظور از تاکتیکی این است که تلفات انسانی پایین باشد ولی تلفات نظامی و زیرساختی‌اش بسیار بالا. فکر می‌کنم غرب می‌داند که اگر این اتفاق بیفتد کلاً بازی عوض می‌شود. و دیگر نمی‌توانند وارد این بازی شوند. غرب از درگیری هسته‌ای با روسیه به شدت هراس دارد. به هر صورت این بازی‌ای نیست که غرب بتواند با روسیه وارد آن شود.

وی خاطرنشان می‌کند: سیاست روسیه درباره سلاح هسته‌ای که اخیراً چندین بار توسط سخنگوی دولتشان بیان شده این است که این سلاح‌ها برای دفاع از هستی روسیه است. جاهایی که مسائل اگزیستنشیال(وجودی) می‌شوند؛ خب، این اگزیستنشیال شدن شرایط خیلی چیز پیچیده‌ای نیست؛ اگر بنا باشد ناتو با همه توان بیاید و علیه روسیه وارد عمل شود، و ضربات بدی به روسیه وارد کند خیلی اگزیستنشیال است.

خبرنگار دیدگاه نیوز از لاریجانی پرسید: آیا ارتکاب چنین اقدامی توسط روسیه یک اشتباه بزرگ از ناحیه این کشور محسوب نمی‌شود؟ چه آنکه پیشتر هم این تحلیل وجود داشت که یکی از سیاست‌های اصلی آمریکا این بود که غرب را از روسیه بترساند و مجدداً اروپا را کاملاً به دامان خود بکشد. و در پی جنگ روسیه با اوکراین تقریباً چنین موضوعی اتفاق افتاد به نحوی که برخی کشورهای اروپایی از جمله آلمان که قراردادهای بزرگی با روسیه داشتند، مثل نورداستریم، را لغو کردند.

لاریجانی گفت که بله چنین ترسی اتفاق افتاده؛ با این حال اضافه کرد که: این برمی‌گرد به همان مسئله وجودی روسیه. کشورهای عضو ناتو هیچکدام دوست ندارند به مرحله‌ای برسند که روسیه از سلاح هسته‌ای استفاده کند لذا این خودش بازدارنده است. اما تا آن زمان که به توافقی برسند می‌خواهند بیشترین ضربه را به ماشین نظامی روسیه وارد کنند. و ضمناً در داخل روسیه تبلیغات وسیعی ایجاد کنند تا آن غربگراها که در روسیه هستند فعال شوند و تحولاتی در روسیه ایجاد کنند و نهایتاً تقسیم روسیه به ۳-۴ کشور اتفاق بیفتد. اینها مقاصد استراتژیک ناتو است. اگر روسیه احساس کند که در این نبرد شکست می‌خورد، از سلاح هسته‌ای به صورت تاکتیکی احتمالاً استفاده خواهد کرد.

وی البته اضافه  کرد که نمی‌شود در حال حاضر گفت که ممکن است جنگ هسته‌ای رخ دهد امّا الان از دو سال پیش به مراتب به این مسئله نزدیک‌تریم.

خبرنگار دیدگاه نیوز پرسید آیا در صورت احساس شکست روسیه بهترین انتخاب این نیست که به همان وضعیت ماقبل آغاز جنگ بازگردد؟ و آیا این گزینه برای او هزینه بسیار کمتری ندارد؟  لاریجانی گفت که در این صورت بعید است که روسیه دوام بیاورد. لاریجانی چنین شکستی را مانند شکست صدام توصیف کرد که منجر به سقوط او شد و ادامه داد: روسیه توان چنین شکستی را ندارد لذا معتقد است باید دستاورد خودش را تکمیل و حفظ کند.

لاریجانی در پایان این بخش گفت که شرایط بین‌المللی را در حال خطرناک‌تر شدن از نظر وسعت و کیفیت درگیری‌ها می‌بیند.