با توجه به وضعیت نامطلوب باغهای وحش سراسر کشور و دریافت زمین از اراضی ملی به بهانه ایجاد پارک وحش، باغ وحش، باغ پرندگان و مراکز نگهداری که به طور معناداری در سالهای اخیر دستاویزی برای انتفاع بیشتر سوداگران این حوزه را فراهم کرده، این ممنوعیت «نخستین گام» برای انتظامبخشی و ساماندهی مراکز موجود بوده است.
پارکهای حیات وحش در جهان با اهداف حفاظتی و بهرهگیری از گروههای آموزشی و پژوهشی قوی با تمرکز برتکثیر در اسارت گونههای در معرض خطر انقراض، آمادهسازی و معرفی آنها به زیستگاههای طبیعی، برنامههای آموزشی برای آگاهیبخشی به مردم، حفاظت از زیستگاهها و مشارکت در طرحهای حفاظت از زیستگاههای طبیعی گونههای در خطر انقراض فعالاند.
تحقیق و تکثیر در اسارت گونههای در معرض خطر مانند پاندای غول پیکر، گورخر و سیاه گوش آسیایی، احیا و معرفی گونهها به زیستگاههای طبیعی، حفاظت از گونههای در معرض خطر در آسیا، آفریقا، اروپا و آمریکا، حفاظت از گونههای بومی مانند گورخرهای آسیایی و گوریلهای غربی، مشارکت در برنامههای تحقیقاتی برای مطالعه و حفاظت از گونههای در معرض خطر انقراض از جمله خرسهای قطبی، حمایت از طرحهای حفاظت از زیستگاهها در آفریقا و آسیایجنوبی، مشارکت در حفاظت از گونههای دریایی مانند والها و دهها طرح حفاظتی و تحقیقاتی دیگر صرفا بخشی از طرحهای آموزشی، پژوهشی و حفاظتی انجام شده از سوی پارکهای وحش مختلف جهان است که از سوی «اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت» تایید شده است.
در چنین نگرشی رفتارشناسی، نیازهای بومشناسی و زیستگاه طبیعی حیوان در هنگام طراحی فضاهای نگهداری مورد توجه قرار میگیرد و میتواند زمینههای بروز رفتارهای طبیعی گونه را در محیط اسارت فراهم کند. این معنای واقعی پارک حیات وحش است و بر اساس رویکرد مجامع معتبر بینالمللی، امروزه نگاه اقتصادی به باغهای وحش با هدف تولهکشی و یا خرید و فروش «گونه» مطرود است. پارک وحش، باغ وحش و باغ پرندگان، بنگاه تولهکشی، جوجهکشی و کسبوکار نیست.
بدون تردید افزایش تعداد واحدهای نامطلوب، متاثر از انگیزههای اقتصادی و خرید و فروشهای غیر مجاز، چالشهای بیشتری را در مسیر ساماندهی به دنبال خواهد داشت. خانهتکانی و ممنوعیت صدور مجوز «جدید» باغهای وحش (اعم از پارک وحش، باغ وحش، باغ پرندگان و هر عنوانی ذیل شیوهنامه مربوط) میتواند نقطه شروعی برای ساماندهی همه واحدهایی باشد که از مکان زیست کیفی برای گونههای حیاتوحش صرفا به ایجاد میلهها، فنسها و یا موانعی برای نگهداری در اسارت (بدون توجه به رفتارشناسی، نیازهای بوم شناسی و زیستگاه طبیعی حیوان)، بسنده کردهاند.
پافشاری بر این رویکرد، یکی از مهمترین اقدامات ما در تحقق «قلمرو امن» برای حیات وحش خواهد بود. برای نیل به این مقصود، ما در سازمان حفاظت به عنوان متولی حیات وحش آزاد و در اسارت کشور چهار اقدام اصلی را در پیش گرفتهایم:
۱. شاخصهای ارزیابی و درجهبندی باغهای وحش (پارک وحش، باغ وحش، باغ پرندگان و مراکز نگهداری از حیوانات) و شیوهنامه مربوط (با تاکید بر امتیاز منفی و ابطال برای تولهکشی، جوجهکشی و فروش موالید) را با مشورت حوزه های تخصصی و اساتید دانشگاهی تدوین و ابلاغ کردهایم.
۲. دامنه امتیازات و حداقلهای درجهبندی باغهای وحش را تعیین و ابلاغ کردهایم. در این زمینه واحدهای خیلی ضعیف و ضعیف، در صورت اجرا نکردن طرح ساماندهی موثر، در مسیر تعطیلی و حذف قرار میگیرند.
۳. ممنوعیت صدور مجوز «جدید» باغهای وحش را در هشتمین جلسه شورای معاونان سازمان مصوب و ابلاغ کردیم. بر این اساس صدور موافقت اصولی «جدید» ذیل هر عنوان در این خصوص ممنوع اعلام شده است.
۴. از همه ظرفیتهای قانونی برای جمعآوری واحدهای ضعیف و نیز برخورد با شبکه خرید و فروش حیاتوحش و فعالیتهای متاثر از آن استفاده میکنیم. تلاش و انتظار سازمان حفاظت محیط زیست، استانداردسازی مراکز نگهداری از حیات وحش و مشارکت کیفی آنها در حفاظت از گونههاست، به نحوی که با استانداردسازی و اقدامات علمی، پژوهشی و آموزشی، حلقهای از زنجیره حفاظت از گونهها باشند؛ نه آنکه با فعالیت غیرعلمی و صرفا نمایشی از یکطرف و دامن زدن به تجارت غیرقانونی حیاتوحش از طرف دیگر مسیر انقراض گونهها را هموار کنند.
* معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست
| دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید | |||||||
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
بدون نظر! اولین نفر باشید