طرح انتقال آب از کارون به جراحی در مرحله مطالعات است

آرش محجوبی روز شنبه در گفت وگو با دیدگاه نیوز افزود: این طرح در تابستان ۱۳۹۶ و بعد از خشکسالی شدید در حوضه مارون- جراحی که تامین آب نخلستان‌های شادگان با مشکلات جدی مواجه شده بود ارائه شد.

وی با اشاره به تصویب تخصیص این طرح در وزارت نیرو بیان کرد: بعد از این خشکسالی شدید وزارت نیرو با تخصیص ۱۲۰ میلیون مترمکعب آب از حوضه کارون (حدود ۶ مترمکعب برثانیه) برای نخیلات شادگان در مدت هشت ماه از سال ۱۳۹۶(اردیبهشت تا آبان) موافقت کرد، تا در سال‌هایی که حوضه مارون- جراحی با خشکسالی مواجه است و حوضه کارون نیز مشکلی نداشته باشد، منتقل شود.

به گفته وی، این طرح با احداث ایستگاه پمپاژ و خط لوله، آب را از رودخانه کارون در محل دارخوین به رودخانه جراحی منتقل خواهد کرد.

محجوبی اضافه کرد: مطالعات اولیه این طرح توسط « مشاور آب کرخه» انجام شده و مطالعات مرحله دوم نیز توسط «مهندسان مشاور یکم» که سابقه کار در شادگان دارد، در حال انجام است، که بعد از پایان این مطالعات و اخذ مجوزها، در صورت تامین اعتبار عملیات اجرایی آن آغاز می‌شود.

آبیاری نوبت‌بندی

معاون سازمان آب و برق خوزستان همچنین درباره اجرای این طرح با وجود ممنوعیت طرح‌های انتقال آب میان حوضه‌ای برای مصارف غیرشرب، اظهار کرد: این طرح انتقال آب بین حوضه‌ای در داخل استان به شمار می‌رود و بصورت پدافندی برای زمان‌هایی است که حوضه مارون-جراحی با مشکل شدید مواجه شده باشد، کما اینکه از زمان تصویب این طرح تاکنون، با وجودی که حوضه مارون شرایط مناسبی نداشته اما با نوبت‌بندی، توانستیم آب مورد نیاز نخیلات شادگان را تامین کنیم و در این مدت بهترین عملکرد را داشتیم.

وی ادامه داد: رودخانه مارون از چندین شهرستان عبور می‌کند به همین دلیل تامین آب در پایین دست حوضه که نخیلات شادگان در آنجا قرار دارد با مشکل مواجه می‌شود، و هدف از اجرای این طرح، جلوگیری از خشک شدن و نابودی کامل نخلستان‌های شادگان در زمان بحران است.

محجوبی در پاسخ به اینکه چرا حقابه نخلستان‌های شادگان با مدیریت حوضه مارون-جراحی و جلوگیری از کشت‌های غیرمجاز تامین نمی‌شود، توضیح داد: تمام تلاش‌ها برای ممانعت از کشت‌های غیرمجاز انجام و شکایت‌هایی به مراجع قضایی ارائه می‌شود اما در صورتی که احکام ضعیف صادر شود، نمی‌توان با متخلفان برخورد کرد، این طرح در واقع برای شرایطی است که خشکسالی بسیار شدید باشد و نتوان با مدیریت آب، نیازها را تامین کرد، در این صورت نباید اجازه دهیم نخیلات شادگان از بین برود.

وی افزود: طرح‌های انتقال آب میان حوضه‌ای در سال‌های گذشته نیز در استان اجرا شده که کانال «اسپیل کرخه» و «کانال توانا» برای تبادل آبی میان رودخانه‌های دز و کرخه از جمله آنهاست.

محجوبی در ادامه گفت: پیش از این قرار بود تخصیص آب از رودخانه کارون برای نخیلات شادگان از کانال موسوم به ریزگردها تامین شود اما با توجه به مشکلات فنی در اجرای این کانال، که باعث عدم بهره‌برداری آن بوده، قرار شد طرح انتقال آب با لوله اجرا شود.

بر اساس این گزارش، دولت از سال ۱۳۹۲، انتقال آب بین حوضه‌ای را برای مصارف غیرشرب ممنوع اعلام کرده است، با این حال، طرح انتقال آب از حوضه کارون به جراحی در خرداد ماه ۱۳۹۷ کلنگ‌زنی شد.

بر اساس این طرح، قرار بود برای تامین آب نخیلات شادگان طرح انتقال و تامین آب از انتهای کانال ریزگرد (کیلومتر۴۴) به رودخانه جراحی در دستور کار قرار گیرد. اعتبار این پروژه نیز ۷۰۰ میلیارد ریال برآورد شده بود که گفته شد از سوی سازمان برنامه و بودجه کشور تامین شده است.

طرح‌های انتقال آب بین حوضه‌ای با مخالفت شدید کارشناسان و فعالان محیط زیست در کشور مواجه است. تاکنون ۱۰ طرح انتقال آب از سرشاخه های کارون بزرگ (کارون و دز) به فلات مرکزی اجرا شده یا در حال اجراست.

پیش از این سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان بازرسی کل کشور و مرکز پژوهش های مجلس مخالفت خود را با اجرای طرح های انتقال آب اعلام کرده اند.

بیابان‌زایی و گسترش کانون‌های ریزگرد، کاهش کیفیت آب در پایین دست، بحران در آب شرب شهرها و روستاهای مسیر، تامین نشدن آب کشاورزی به ویژه نخلستان‌های آبادان و خرمشهر و نفوذ آب شور دریا به رودخانه از جمله تبعات طرح‌های انتقال آب از کارون بوده است.