زنگ خطری جدی برای عاشقان فرهنگ بختیاری

به قلم امیر حیدری

همواره یکی از اصلی ترین بنیان های هویتی یک ملت و قومیت مجموعه فرهنگ و سنن و آداب مرتبط و منسوب می باشد اگر شکل گیری سنن و آداب اجتماعی ملتی و قومیتی را در فرآیندی زمانی ارزیابی کنیم، مطمئناً سنن دچار دگرگونی، تعدیل و تکامل زیادی شده اند. درحوزه قوم بزرگ بختیاری که یکی از اقوام کهن سرزمین ایران می باشد، فرهنگ، سنن و آداب بومی جایگاهی دیرینه و بس عمیق داشته و دارد. این تکیه بر سنت ها و اصالت ناشی از هویت خاص و ماهیت فرهنگ های اصیل و کهن درتمامی تمدن هاست .
سوگواری و آئین های مربوط با آن در بختیاری دارای جایگاهی والا و یادمانی خاص بی نظیر است. علیرغم ماهیت سوگ که خود اسفناک، منقبض و دارای پتانسیل انفعالی است، منتهی فرهنگ بختیاری سوگ را با همه تبعات منفی اش و با تکیه بر آئین های خاص تبدیل به مراسم هایی جهت همبستگی، همیاری، هیاری و تقویت حس تعلق جمعی نموده است. آئین هائی که نه فقط تحمل و رنج سوگ بلکه غلبه بر سایر مشکلات ناشی از زندگی سخت عشایری را تعدیل و تسهیل می نموده است.
اما نکته ای اسامی مورد سوال اینجاست با توجه به روند صد ساله شهر نشینی و رشد فزاینده سکونت در شهر و فاصله گرفتن ناگزیر از زندگی عشایری و مبتنی بر ویژگی های آن زمان و مکان، آیا حفظ و اجرای آن سنن به همان شکل میسر است.؟
درصورت پاسخ مثبت یعنی حفظ سنن و آداب قومی و به ویژه آداب سوگواری، آیا نباید این سنن و آداب را به عنوان نمادی در جهت تقویت حس جمعی ساماندهی نمود.
متاسفانه امروز در اکثر شهر های بختیاری نشین به خصوص شهر مسجدسلیمان شاهد دگرگونی آداب و سنن سوگواری به سمت ایجاد ناهنجاری و مزاحمت برای هم تباران خود بوده و هستیم. نگاهی به نوع بر پائی و مراسمات سوگواری، از اطلاع رسانی های پر سرو صدا و زجرآور گرفته تا استفاده از اشعار و الحان و نواهای نا مانوس و غریبه با فرهنگ بختیاری، و از همه مهم تر رقابت های کور کورانه در جهت تجملاتی شدن این گونه مراسمات بروز ابتذال در فرهنگ اصیل و حماسی سوگواری بختیاری را هشدار می دهد.
تبدیل مراسماتی که با رسومی زیبا و آئین نظیر قرائت قرآن، شاهنامه خوانی، کتل و… همراه بود با کاروان های پر سر و صدا و پر زرق و برقی که به جز مزاحمت های گاه و بیگاه برای زندگی شهروندی همتباران بختیاری و گسترش و تشدید یاس و افسردگی در فضای شهری و روحیه شهروندان دستاورد مهمی نداشته و ندارد.
زنگ خطری جدی برای عاشقان فرهنگ بختیاری را به همراه دارد. آیا وقت آن نرسیده که با بازگشت به فرهنگ اصیل سوگواری حماسی و تکیه بر فرهنگ ناب بختیاری بساط بلندگوها، حجله های کوچک و بزرگ، بنرها و پلاکاردهای مختلف را کم و تعدیل کنیم. و برای سلامت روحیه جمعی شهروندان همتبار بختیاری، با روش های اصیل سوگواری بختیاری که بسیارمفید و مختصر اما اصیل و تاثیرگذار بوده روی آوریم؟
یقیناً ایجاد مزاحمت و تشدید افسردگی در بین همتباران، مد نظر هیچ بختیاری با غیرتی نبوده، نیست و نخواهد بود.

دیدگاه نیوز را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید

امیر حیدری

سردبیر خبر روز، بیش از 16 سال است که در زمینه های تخصصی طراحی، توسعه، بهینه سازی و سئوسازی وب فعالیت می کند. وی از سال ۱۳۸۷ فعالیت خبری خود را در حوزه اخبار تکنولوژی آغاز کرده و از سال ۱۳۹۳ در حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی شروع به فعالیت مستمر خبری کرده است. وی عضو هیئت مدیره شرکت رایسام نیز می باشد.