رویابافیِ دلار ۲۰ هزار تومانی

به گزارش خبرنگار اقتصادی دیدگاه نیوز، این روزها ویدیویی در فضای مجازی دست به دست می شود که در آن فردی که در مجمع تشخیص مصلحت نظام مسئولیتی دارد، در همایشی با عنوان «سفره ملت»، از دیگری که اتفاقا نماینده مجلس است و در گذشته عضو تیم اقتصادی دولت‌های نهم و دهم بوده، می پرسد: «آیا می‌توان همین امروز دلار را به ۲۰ هزار تومان رساند؟» که طرف مقابل با تایید این موضوع می گوید: «اگر بخواهند می توانند!».

اینگونه سخنان به گوش مردم ایران بسیار آشناست زیرا پیش از این و در دوران ابتدای دولت سیزدهم حجت عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی که تازگی بر این پست تکیه زده بود و اطلاع درستی از شرایط اقتصادی کشور نداشت، ادعا کرد که می‌تواند با یک میلیون تومان شغل ایجاد کند.

یا اینکه بعدها و پس از حضور در سنگر دیگری یعنی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تجاری، صنعتی و ویژه اقتصادی نیز ادعا کرده بود که امارات حاضر است ۱۰۰ میلیارد دلار در مناطق آزاد سرمایه گذاری کند!

وی حتی در ماههای پایانی دولت دوازدهم در اظهاراتی گفته بود: «اگر دولت ۵ میلیارد دلار به بازار تزریق کند، قیمت دلار قطعاً به زیر ۴ هزار تومان خواهد رسید!».

البته حامیان این تفکر فراموش کرده‌اند که زمانی خود مسئول سیاستگذاری در این زمینه بودند و تا چند ماه پیش قدرت کنترل قیمت دلار را داشتند، مدعی بودند که تمامی پول صادرات نفت به کشور باز می گردد در حالی که بیشترین افزایش و جهش قیمت ارز در ایران ( ۲.۵ برابر) به دولت سیزدهم باز می‌گردد.

اما این افراد به هیچ عنوان نتوانستند قیمت دلار را کنترل کنند و بیشتر به دنبال ترویج فرهنگ قناعت میان مردم بودند و می‌گفتند که برخی دنبال زمین زدن دولت سیزدهم هستند و دلیل خود را نیز افزایش قیمت دلار در روزهای تعطیل اعلام کرده بودند.

در عین حال در این همایش، حسین صمصامی در پاسخ به سوال یاسر جبرائیلی می گوید که «می توان البته اگر اراده ای وجود داشته باشد!». باید این سوال را پرسید که در دورانی که مسئولیت اقتصاد کشور را بر دوش داشتند، چرا اراده‌ای برای مهار ارز و قیمت ها نداشتند؟ همچنان که در اوایل دهه ۹۰ خورشیدی و تشدید تحریم ها علیه ایران، فنر قیمت دلار در بازار آزاد رها شد؛ جهشی که هرچه بازارساز تلاش کرد با تزریق دلارهای نفتی حفره را بپوشاند، پر نشد.

سوال دیگر این است که وقتی بیشترین افزایش قیمت های جهانی نفت در تاریخ رقم خورد و نقدینگی سرشاری به کشور سرازیر شد و در شرایطی که حتی تحریم های فلج کننده ای نیز وجود نداشت، چرا قیمت دلار ناگهان در ایران جهش داشت.

اقتصاد باید درون زا و برون گرا باشد

البته این افراد شاید درست می گویند که اگر اراده‌ای وجود داشته باشد می‌توان نرخ دلار را به ۲۰ هزار تومان هم رساند ولی آیا می توان با وجود کارشکنی‌های فراوان بر سر راه عضویت ایران در FATF که سبب گران شدن تجارت خارجی کشور شده و یا لغو تحریم ها این کار را انجام داد؟ آیا اقتصادی موفق است که درهای خود را ببندد و تنها درون گرا باشد؟ اگر اینگونه بود چین که کشوری برپایه تفکر کمونیستی اداره می‌شد و به درهای بسته بسیار بیشتر از دیگر مکاتب سیاسی جهان اعتقاد دارد، مانند کره شمالی به مسیر خود ادامه می داد و امروز همچنان اقتصادی مانند کره شمالی داشت اما چین درهای خود را در ابتدای دهه ۸۰ میلادی گشود و امروز بزرگترین اقتصاد جهان است.

بنابراین نمی‌توان اقتصادی تنها درون گرا داشت بلکه اقتصاد باید درون زا و برونگرا باشد یعنی از طرفی با اتکا به توانمندی های داخلی مانند نیروی انسانی در خدمت کشور و مردم باشد و از طرف دیگر با جذب سرمایه خارجی و فناوری های نوین بتواند در مسیر صحیح اقتصاد جهانی حرفی برای گفتن داشته باشد تا کشورهای دیگر با آغوش باز درهای واردات خود را بر روی محصولات ایرانی باز کنند.

این موضوع دقیقا همان صحبت های رئیس جمهوری در دوران تبلیغات انتخابات است که گفته بود «با کشیدن قفس بین خود نمی توان به پیشرفت دست یافت.»

باز شدن درهای اقتصاد به کمک رفع تحریم ها و پیوستن به FATF و اقتصاد جهانی امکان پذیر است، می تواند سه اتفاق مهم در اقتصاد کشور را رخ دهد که اولین آن ایجاد شغل مناسب با هزینه های زندگی در جامعه، دوم دستیابی به فناوری های نوین و سوم صادرات گسترده را در پی دارد و همین کار باعث می شود که خواست رهبر معظم انقلاب یعنی افزایش تولید و مشکلات اقتصادی معیشتی مردم حل شود.

بازشدن درهای کشور باعث افزایش درآمدهای ملی خواهد شد

این موضوع باعث می شود که ارزش پول ملی افزایش یابد و در اولین قدم رانت های بسیاری که بخاطر وجود انواع مختلف قیمت های دلار در بازار وجود دارد، حذف شود؛ این امر به نفع جریانی خاص نخواهد بود بخصوص برای کاسبان تحریم که این روزها با موافقت رهبر انقلاب قرار است دوباره موضوع FATF در مجمع تشخیص مصلحت نظام مطرح شود، صدایشان درآمده که به هر راه و روشی بخواهند پیش دستی کنند و جلوی این کار را بگیرند.

رفع تحریم‌ها و به تبع آن کنترل تورم و تک نرخی شدن ارز می تواند ثمرات مثبت بسیاری نیز از جمله کاهش رانت و فساد در پی داشته باشد و دولت به جای اینکه بیشتر زمان خود را صرف حل مشکلات ناشی از تحریم ها کند به موضوعات مهمتر دیگر یعنی حل ناترازی های به جا مانده از سال های گذشته و همچنین نظارت بر اقدامات اقتصادی بپردازد.

همین افراد کسانی هستند که تا امروز با مخالفت درباره پیوستن ایران به FATF خسارت های بسیاری را به مردم تحمیل کرده اند و امروز هم نمی خواهند حتی با موافقت رهبر انقلاب برای بررسی مجدد آن در مجمع که خود یکی از مسئولان این نهاد هستند، این مشکل حل شود.

از سوی دیگر باید گفت دلار ۲۰ هزار تومانی یعنی نقدینگی کشور که حدود ۹ هزار و ۷۰ همت است به چیزی حدود ۴۸۵ میلیارد دلار برسد که باعث برهم خوردن تعادل اقتصاد داخلی خواهد شد که هیچ عقل سلیم، آشنا با اعداد و اقتصاددانی توصیه به انجام چنین کاری نمی کند.

اینگونه صحبت کردن طی سال های گذشته در گوش مردم زیاد شنیده شده است. همان زمانیکه گفته می شد که مشکل بورس سه روزه حل می شود یا اینکه می توان در طی یک سال یک میلیون مسکن ساخت یا می توان با یک میلیون تومان شغل ایجاد کرد که تمامی این موارد را مردم در طی سه سال گذشته به چشم دیدند که هرگز قابلیت اجرایی ندارد.