بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، تصمیم داریم در این یادداشت، تفاوت سفارت و کنسولگری را بررسی کنیم و اطلاعاتی در مورد هر یک از آنها در اختیارتان قرار دهیم..

تفاوت سفارت با کنسولگری

بسیاری از افراد از تفاوت سفارت و کنسولگری اطلاع ندارند و واژه‌های سفارت و کنسولگری را به جای هم استفاده می‌کنند. سفارت و کنسولگری، دو نهاد کاملا جدا از هم هستند و هر کدام شرح وظایف خاصی دارند.

تقریباً تمام کشورها دارای سفارتخانه و کنسولگری داخل خاک کشورهای دیگر هستند و این دو بخش، در ارتباطات بین کشورها نقش مهمی ایفا می‌کنند. آنها باعث گسترش و برقراری روابط سیاسی، روابط تجاری و گسترش صنعت توریسم و گردشگری هستند و وجودشان مزایای زیادی برای کشور مهمان و میزبان به همراه دارد.

به طور کلی سفارت نهاد مهم‌تر و بالاتری از کنسولگری و تعیین‌کننده و نظارت‌کننده فعالیت‌های کنسولگری است. سفارتخانه‌ها در واقع تنها نماینده رسمی و سیاسی کشورها هستند و هر کشور فقط یک سفارتخانه در خاک سایر کشورها دارد؛ ولی در مقابل یک کشور می‌تواند چند کنسولگری در خاک کشور دیگر داشته باشد. کنسولگری‌ها با اینکه نماینده رسمی کشورشان هستند، اما نماینده سیاسی یک کشور نیستند و وظایف دیگری از جمله گسترش روابط تجاری و روابط دوستانه بین مردم دو کشور را بر عهده دارند.

دیگر تفاوت سفارت و کنسولگری این است که کشور مهمان فقط یک سفارتخانه و یک سفیر در کشور میزبان دارد. سفیر از طرف دولت کشور خود انتخاب می‌شود که به عنوان بالاترین مقام سیاسی و سخنگوی کشورش، در کشور مقصد حضور داشته باشد و دارای مأموریت دیپلماتیک دائمی است. در حالی که برای هر کشور امکان وجود چند کنسولگری داخل کشور مقصد وجود دارد و کنسولگری‌ها معمولاً کوچکتر از سفارتخانه هستند.

در هر کنسولگری یک فرد به عنوان کنسول وجود دارد که از طرف سفیر انتخاب و مأمور به انجام وظیفه شده است و سایر کارمندان کنسولگری، دیپلمات هستند. به علاوه سفارتخانه یک کشور در پایتخت کشور مقصد واقع شده است ولی کنسولگری‌ها مانند دفاتر نمایندگی سفارتخانه هستند که معمولاً به دلیل وظیفه‌ای که در گسترش روابط تجاری، فرهنگی و توریستی دارند، در شهرهای مهم تجاری و مرزی کشور میزبان قرار گرفته‌اند.

برای اینکه بهتر متوجه شوید سفارت با کنسولگری چه تفاوتی دارد، در ادامه وظایف هر کدام را مفصل‌تر بررسی می‌کنیم. با ما همراه باشید.

وظایف سفارت چیست؟

دولت هر کشور یک نماینده دائمی سیاسی و سخنگو تحت عنوان سفیر به سایر کشورهایی که با آنها روابط دیپلماتیک دارد می‌فرستد و سفارت هر کشور نهاد رسمی آن کشور است که سفیر در آن حضور دارد و آن را اداره می‌کند. سفرا نقش بسیار مهمی در روابط سیاسی بین کشور مهمان و میزبان دارند و با ارتباطات خود روابط دو کشور را بهبود داده و مشکلات سیاسی موجود را حل می‌کنند. همچنین سفیر باید از حقوق شهروندان کشورش دفاع کند و روابط فرهنگی و سیاست خارجه را گسترش دهد.

سایر وظایف سفارت عبارت است از اقدام به موقع و صحیح در بحران‌های سیاسی، تعیین وظایف کنسولگری‌ها، حمایت و حل مشکلات شهروندان کشور مربوطه در کشور میزبان. همچنین در نبود کنسولگری، سفارت دارای بخشی خواهد بود که به امور مربوط به کنسولگری هم رسیدگی خواهد کرد. این امور شامل خدمات صدور ویزا و پاسپورت، بررسی مشکلات ویزای شهروندان، بررسی امور فرهنگی و گردشگری و فرصت‌های تجاری بین دو کشور است.

اما لزوماً تمام کشورها دارای سفارتخانه در سایر کشورهای دنیا نیستند و استثناهایی هم وجود دارد. بعضی از کشورها با هم روابط رسمی دیپلماتیک نداشته و به همین خاطر در خاک یکدیگر سفارتی ندارند. مثلاً کشورهای آمریکا و ایران، کانادا و ایران و یا آمریکا و کوبا روابط دیپلماتیکی ندارند.

در این حالت یک کشور سوم نقش واسطه و میانجی را بر عهده می‌گیرد و درون سفارتخانه خود دفتری به عنوان حافظ منافع برای کشور مذکور ایجاد می‌کند. مانند آمریکا که در سفارت سوئیس در تهران دارای دفتر حافظ منافع است و ایران درون سفارتخانه پاکستان در واشنگتن دفتر حافظ منافع دارد.

همچنین در این حالت با توجه به نبودن سفارتخانه، شهروندان دو کشور که قصد دریافت ویزای کشور مقابل را داشته باشند، باید به سفارتخانه کشور مورد نظر در دیگر کشورها مراجعه کنند. به طور مثال شهروندان ایرانی برای دریافت ویزای کشور آمریکا باید یکی از کشورهای همسایه ایران که آمریکا در آنها دارای سفارتخانه است را انتخاب کرده و بعد از گرفتن وقت از سفارت آمریکا، در روز تعیین شده به سفارت آمریکا در آن کشور مراجعه کنند و امور مربوط به ویزای خود را انجام دهند.

وظایف کنسولگری چیست؟

کنسولگری دفتر نماینده رسمی یک کشور است که در واقع زیرمجموعه سفارت بوده و زیر نظر سفارت اداره می‌شود. کنسولگری‌ها توسط سرکنسول اداره می‌شوند و سرکنسول زیر نظر سفیر فعالیت می‌کند. کنسولگری‌ها فعالیت سیاسی نداشته و فقط در گسترش روابط تجاری و توریستی فعالیت دارند و این مورد مهم‌ترین تفاوت سفارت و کنسولگری است.

همچنین کنسولگری هر کشور، مسئول حفاظت از منافع و رسیدگی به امور شهروندانش در کشور میزبان است که به طور موقت یا دائم در آن کشور ساکن هستند. از جمله این امور صدور و تمدید گذرنامه، صدور گواهی تولد، فوت و ازدواج و همچنین صدور ویزای توریستی، تحصیلی و یا ویزای کار (work permit) برای افراد خارجی است.

اما اصلی‌ترین نقش کنسولگری برقراری روابط تجاری، صادرات و واردات کالا و توسعه گردشگری بین دو کشور است. علاوه بر این، در صورت نیاز و دستور سفارت، کنسولگری به جمع‌آوری اطلاعات در مورد کشوری که در آن قرار دارد هم می‌پردازد. وظایف و اختیارات کنسولگری‌های کشورهای مختلف ممکن است بر اساس رده و شرایط آنها با یکدیگر متفاوت باشد و شرح وظایف دقیق و یکسانی برای آنها از سوی سازمان خاصی اعلام نشده است.

این اختیارات بر اساس نظر سفارت و دولت هر کشور تعیین می‌شود. بنابراین بعضی کنسولگری‌ها ممکن است فقط به امور ثبت اسناد و صدور و تمدید گذرنامه برای شهروندانشان بپردازند. بعضی دیگر روی خدمات ویزا برای افراد خارجی متمرکز هستند و بعضی فقط به روابط تجاری می‌پردازند.

محل قرار گرفتن سفارت و کنسولگری کجاست؟

دیگر تفاوت سفارت و کنسولگری، محل قرار گرفتن آنها است. سفارتخانه‌ها معمولاً در پایتخت کشورهای میزبان قرار دارند اما کنسولگری‌ها کوچکتر بوده و به دلیل فعالیت‌های تجاری و توریستی در سایر شهرهای مهم مرزی و یا شهرهای توریستی قرار می‌گیرند. به طور مثال کنسولگری ایران در افغانستان در شهر هرات قرار دارد و کنسولگری افغانستان در شهر مشهد قرار گرفته است. همچنین کنسولگری روسیه در شهر رشت قرار دارد.

به علاوه تعداد کنسولگری بر اساس نیاز می‌تواند بیش از یک مورد باشد؛ مثلاً دولت کانادا در کشور آمریکا در شهر واشینگتون و شهرهای نیویورک، شیکاگو، لس‌آنجلس، سن‌فرانسیسکو و … کنسولگری دارد. همچنین آمریکا هم در شهرهای اتاوا، تورنتو، کلگری و مونترال کانادا دارای کنسولگری است. ایران هم ممکن است بر حسب نیاز در یک کشور دارای چند کنسولگری باشد؛ مانند کنسولگری‌های شهر فرانکفورت و مونیخ در آلمان.

برای دریافت ویزا باید به سفارت مراجعه کرد یا کنسولگری؟

اگر قصد دریافت ویزا دارید مطمئناً این سوال برای شما به وجود آمده است که با توجه به تفاوت سفارت و کنسولگری برای دریافت خدمات ویزا باید به کدامیک مراجعه کرد؟ برای دریافت ویزا و انجام خدمات ویزا باید به کنسولگری کشور مورد نظرتان مراجعه کنید.

اما در صورتی که کشور مذکور در داخل کشور کنسولگری نداشت، می‌توانید برای انجام امور ویزا به سفارتخانه آن کشور مراجعه کنید. همانطور که اشاره کردیم، در نبود کنسولگری داخل هر سفارتخانه بخشی تحت عنوان کنسولگری ایجاد می‌شود که وظیفه رسیدگی به امور صدور ویزا را بر عهده دارد.

البته بعضی سفارتخانه‌ها خدمات ویزا را به شرکت‌های کارگزاری یا Global VFS می‌سپارند. به طور مثال به دلیل اینکه کشور کانادا در داخل ایران سفارتخانه‌ای ندارد، شما باید از طریق وب‌سایت VFS مدارک لازم برای دریافت ویزای کانادا را ارسال و سپس برای مراحل انگشت‌نگاری به صورت حضوری در محل آدرس سفارت کانادا در یکی از کشورهای همسایه ایران حضور پیدا کنید.

سخن پایانی

در این مقاله، بررسی کردیم که سفارت با کنسولگری چه تفاوتی دارد. همانطور که متوجه شدید عمده‌ترین تفاوت کنسولگری با سفارت، در عملکرد و وظایف آنها است. کنسولگری زیر نظر سفارت فعالیت می‌کند و به عنوان نماینده کشورش به توسعه روابط دوستانه بین دو کشور و توسعه روابط تجاری و توریستی و همچنین امور صدور ویزا می‌پردازد و هیچ نقش سیاسی ندارد. اما در عوض سفارت‌ها نقش سیاسی داشته و در روابط سیاسی بین کشورها تأثیرگذارند.

امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد و اطلاعات کافی در مورد تفاوت سفارت و کنسولگری کسب کرده باشید.