آیا «چسب زدن به دهان» باعث می‌شود بهتر بخوابیم؟

خوابیدن با چسب جراحی روی لب‌ها برای جلوگیری از نفس کشیدن از راه دهان، یک ترفند محبوب در شبکه‌های اجتماعی شده است. 

ماه مارس گذشته، الیویا تنیسون، تولیدکننده محتوا، تجربه خود از استفاده از این ترفند بهبود خواب را به اشتراک گذاشت. تا اوایل سپتامبر، ویدیوی او بیش از هشت میلیون بازدید داشت. 

او می‌گوید: «من با دهان باز می‌خوابیدم و ناراحتی داشتم. بعد از یک شب خوابیدن با چسب، متوجه شدم این کار هر شب من خواهد شد. نه تنها دهانم را در طول شب بسته نگه می‌دارد و از خشکی دهانی که قبلاً تجربه می‌کردم جلوگیری می‌کند، بلکه به من کمک می‌کند در طول شب بخوابم.» 

طبق یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۳ از ۲۰۰۵ بزرگسالی که اخیراً این ترفند خواب را امتحان کرده‌اند، بیش از ۱ نفر از هر ۱۰ نفر چسب زدن به دهان را امتحان کرده‌اند. آن‌ها اعتراف می‌کنند این کار را برای متوقف کردن خرخر، کاهش نفس کشیدن از راه دهان و برای برخی تغییر شکل صورتشان انجام داده‌اند. برخی ویدیوها در این پلتفرم اجتماعی ادعا می‌کنند چسب زدن به دهان می‌تواند خط فک را بهبود بخشیده و ظاهر چانه دوگانه را کاهش دهد. 

با وجود محبوبیت آنلاین این ترفند خواب، شواهد پزشکی برای حمایت از آن کم است و در واقع، چسب زدن به دهان ممکن است واقعاً مشکلات سلامتی به بار آورد. 

خطرات چسب زدن به دهان

اگرچه برخی کاربران هیچ مشکلی با استفاده از چسب دهان تجربه نکردند، اما این عمل می‌تواند موجب شود افراد به اندازه کافی اکسیژن دریافت نکنند. به‌ویژه افرادی که در حال حاضر بیماری‌های ریوی یا آپنه خواب دارند، باید در استفاده از چسب دهان احتیاط کنند. 

آپنه خواب انسدادی یا فروپاشی جزئی یا کامل مجرای تنفسی، یکی از شایع‌ترین اختلالات خواب است که تقریباً یک میلیارد نفر در سنین ۳۰ تا ۶۹ سال را در سراسر جهان تحت تأثیر قرار می‌دهد. 

یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۲۲ روی ۲۰ بیمار با آپنه خواب انسدادی خفیف که با چسب دهان خوابیده بودند انجام شد و نشان داد ۱۳ نفر از آن‌ها هنگام استفاده از چسب دهان کمتر خرخر می‌کردند. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود آیا چسب دهان می‌تواند به درمان آپنه خواب یا جلوگیری از خرخر کمک کند. 

به گفته بنیاد خواب، یک سازمان آموزشی سلامت خواب، چسب زدن به دهان عوارض جانبی از جمله اختلال در خواب یا مشکل در نفس کشیدن از راه بینی دارد. چسب دهان ممکن است لب‌ها را تحریک کرده و هنگام برداشتن دردناک باشد. 

با این حال، چسب دهان پشتیبان تنفس از راه بینی است و می‌تواند به فیلتر کردن هوا، تنظیم دما و جلوگیری از تغییرات ساختاری در صورت کمک کند. 

فواید تنفس از طریق بینی

هیچ مطالعه‌ای نشان نمی‌دهد چسب دهان می‌تواند شکل فک را در بزرگسالان تغییر دهد. با این حال، نفس کشیدن از راه دهان می‌تواند در دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی شکل صورت را تغییر دهد. 

یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داد کودکانی که از راه بینی نفس می‌کشند، سقف دهان و زبانشان درست است، اما کسانی که از راه دهان نفس می‌کشند، عضلات صورت، لب‌ها، زبان و استخوان فک‌شان تغییر میکند. 

برای بزرگسالان، تحقیقات بیشتری لازم است تا تأثیر تنفس از راه دهان بر ساختار صورت در بلندمدت به‌طور کامل درک شود. 

اثر منفی مرتبط با تنفس از راه دهان شامل پوسیدگی دندان، بیماری لثه، خشکی دهان یا بوی بد دهان می‌شود. برخی از افرادی که از راه دهان نفس می‌کشند ممکن است با گلودرد یا خشکی دهان بیدار شوند. گاهی اوقات این علائم به قدری آزاردهنده هستند که می‌توانند در خواب تداخل ایجاد کنند. 

برخلاف تنفس از راه دهان، تنفس از راه بینی می‌تواند به تنظیم دمای هوایی که نفس می‌کشید کمک کند، در حالی که هرگونه آلرژن را قبل از رسیدن به ریه‌ها فیلتر می‌کند. علاوه بر این، ممکن است مقاومت در مجرای هوایی فوقانی کمتر باشد. هنگام خواب، مقاومت برای تنفس از راه بینی نسبت به تنفس از راه دهان، کمتر است. به بیان دیگر، تنفس از راه بینی منجر به خواب با کیفیت بهتر می‌شود. 

کارهایی که باید انجام دهید تا تنفس از راه بینی بهبود یابد

اگر کسی احساس کند نیاز به نفس کشیدن از راه دهان دارد، به جای چسب زدن به دهان، شاید ارزش داشته باشد به مسدود شدن مجاری بینی به دلیل احتقان ناشی از آلرژی‌ها، عفونت‌های ویروسی، پولیپ‌ها، انحراف سپتوم بینی یا تفاوت‌های ساختاری دیگر توجه کند. 

بهترین کاری که می‌توانید برای عادات خواب خود انجام دهید اینست که بهداشت خواب خوب داشته باشید، یعنی خوابتان یک برنامه منظم داشته باشد، از هر گونه صفحه نمایشی قبل از خواب خودداری کنید و در اتاق تاریک بخوابید. 

با این حال، اگر قصد دارید از چسب دهان استفاده کنید، حتماً از چسب‌های پزشکی استفاده کنید نه چسب‌های معمولی. 

روش مطلوب اینست که با پزشک مشورت کنید تا ارجاعی به یک متخصص خواب مجاز دریافت کنید که بتواند به ریشه مشکل پی ببرد و به شما کمک کند آن را به روش‌های مؤثر برطرف کنید.